Case Study: Fucking Sokken

Regisseur Nena Tijsma vertelt over haar korte film Fucking Sokken.

Geplaatst op 21 augustus 2017

De film Fucking Sokken gaat over Dani en speelt op de dag dat zij thuiskomt na een langdurige opname in een psychiatrische instelling. Ze keert terug naar haar ouderlijk huis waar haar moeder een welkom-thuisfeestje voor haar heeft georganiseerd.

Van verhaal naar filmscript

“Fucking Sokken is een filmische bewerking van een verhaal van Dennis Gaens, een Nijmeegse schrijver en oud-stadsdichter van die stad. Hij schreef het als vervolg op zijn tweede poëziebundel Schering en Inslag, die begin 2013 verscheen. Ik kende Dennis al een aantal jaren vanuit een kroeg in Nijmegen. Op een zekere dag hadden we een gesprek over een ander project en gaf hij ons een klein boekje met daarin het verhaal Fucking Sokken. Toen ik het las, zag ik het hele verhaal compleet als een film voor me en wist ik direct dat ik het wilde verfilmen.”

“Ik ben zelf aan de slag gegaan met de vertaling van het verhaal naar het filmscript. Iedere versie bekeek ik dan met Dennis om er over te sparren en te kijken welke dingen moesten blijven en welke dingen juist moesten gaan. We waren het hierin eigenlijk altijd wel met elkaar eens. Uiteindelijk heb ik zes versies geschreven in ongeveer 2 jaar tijd. De laatste versie is tijdens het draaien maar weinig aangepast, maar in de montage is uiteindelijk nog wel erg veel veranderd.”

“Toen ik het las, zag ik het hele verhaal compleet als een film voor me en wist ik direct dat ik het wilde verfilmen.”

Pre-productie

“Toen we eenmaal daadwerkelijk gingen draaien, had de film zich al ongeveer 2 jaar afgespeeld in mijn hoofd. Ik vond het opvallend dat wanneer je dan aan de slag gaat met een shotlist, er tóch een aantal gaten in die verbeelding zitten. Met name wat betreft de overgangen; hoe kom je op een fijne en logische manier van scene 1 naar 2? Daar hebben we vooral veel over gebrainstormd. Daarnaast hebben we nog de optie besproken om de film in 4:3 te draaien, om zo Dani’s wereld nóg kleiner en beklemmender te maken. Uiteindelijk hebben we toen besloten dat we (naast dat we het gewoon écht niet mooi vinden) het ook te intens zouden vinden voor zo’n kleine korte film.”

“Omdat ik de film voor het grootste deel zelf geproduceerd heb, ben ik zelf op zoek gegaan naar veel feedback over zowel het script als mijn plannen rondom de productie. Ik wilde niet dat ik me blind zou staren op de zaken. Via Dziga ben ik toen uiteindelijk in gesprek gekomen met Joost van Ginkel over het script van Fucking Sokken. Dat was erg verhelderend en fijn en heeft me weer enorm op weg geholpen. Via Joost ben ik uiteindelijk ook bij de hoofdrolspeelster Sanne Samina Hanssen uitgekomen; hij was er namelijk super zeker van dat zij deze rol echt goed zou kunnen vertolken. Dus wie was ik om dat advies niet aan te nemen? Hij had helemaal gelijk, met Sanne zat het meteen goed en ik ben daar nog steeds super blij mee.”

“Hij had helemaal gelijk, met Sanne zat het meteen goed en ik ben daar nog steeds super blij mee.”

Productie-perikelen

“Wat betreft de productie verliep Fucking sokken over het algemeen geheel volgens plan. Om de kosten van de film te kunnen financieren, hebben we een crowdfundingcampagne gehouden bij Voordekunst. Dit was een ontzettend spannend avontuur en uiteindelijk hebben we ons streefbedrag met 110% behaald, dus dat was fantastisch! Daarnaast creëer je door de
crowdfunding ook direct een soort fanbase en dat is heel erg leuk.”

“Omdat de aanloop naar de daadwerkelijke productie (ook i.v.m. de voorbereiding voor de crowdfunding) best lang heeft geduurd, had ik ondertussen al mijn crew verzameld. Qua cast zat het met Sanne Samina Hanssen voor de rol van Dani al meteen helemaal goed. Margo Dames kende ik uit een korte film van een vriendin van mij en zij leek mij erg geschikt voor de rol van Dani’s moeder. Op die manier kon ik met haar in contact komen en zij was ook meteen heel enthousiast en wilde graag meewerken.”

“Productie-technisch is en blijft tijd altijd een dingetje. Ondanks dat we een hele overzichtelijk setting (en voor het grootste deel maar één locatie) hadden, kwamen we toch zo nu en dan redelijk in tijdnood. Dat is gewoon stressen en ik blijf het enorm lastig vinden om daarmee om te gaan, als je zo verschrikkelijk hard je best aan het doen bent om het beste uit jezelf, cast en crew te halen. We hebben eerst drie dagen aansluitend gedraaid en hadden één aparte draaidag in het theater. De productie van deze draaidag bleek wel echt een enorme uitdaging te zijn. In eerste instantie moesten we een dance double zien te vinden voor Sanne Samina Hanssen (aangezien zij geen balletdanseres is). Toen we dit eenmaal voor elkaar hadden, was het planning-technisch lastig met de eerste locatie die we voor ogen hadden. Daarna zaten we met vakanties en dergelijke. Toen we eindelijk een definitieve datum gepland hadden, werd Sanne helaas ziek en konden we niet draaien. Toen moest alles opnieuw op de schop, inclusief de locatie en dance double, dus dat was wel even spannend.”

“Ik blijf het enorm lastig vinden om om te gaan met de stress, als je zo verschrikkelijk hard je best aan het doen bent om het beste uit jezelf, cast en crew te halen.”

Montage en muziek

“Ik heb samen met mijn partner Niek Groven de montage gedaan. Ik ben begonnen met het maken van een opzet vanuit het script en hij is hier daarna weer mee aan de slag gegaan. Ik vond dit een fijne manier van werken, omdat ik er zo ook steeds even afstand van kon nemen. Omdat de laatste draaidag later gepland stond, zijn we eerst alle andere scenes gaan monteren. De film stond dus al een heel eind overeind toen de laatste scenes erbij kwamen. Toen deze scenes er uiteindelijk tussen werden gemonteerd, leek dit in eerste instantie echt voor geen meter te werken. Dat was even schrikken. We hebben toen al deze scenes verwijderd, om er vervolgens die aan toe te voegen die we wél vonden werken. Uiteindelijk viel het allemaal op zijn plek.”

“De muziek in de film is gemaakt door Daan van Haren. Hij had eigenlijk direct door wat de film nodig had. Dit proces verliep echt ontzettend soepel en ik ben er ontzettend blij mee. Daarnaast heeft Ravian de Vries het sounddesign erg mooi gedaan, ik heb veel geleerd van de samenwerking met hem.”

Distributie en meer...

“De film is afgelopen oktober in premiere gegaan en sindsdien ben ik hem zelf gaan insturen naar verschillende filmfestivals in binnen- en buitenland. Tot nu toe is de film geselecteerd voor het Leiden International Short Film Festival (LISFE), Rotterdams Open Doek, IndieFlicks, AM Egypt Film festival en Mzansi Women’s film festival. Daarnaast is de film vertoond tijdens Go Short International Short film festival Nijmegen en Gelders Doek.”

“Gezien het thema van de film hadden we direct al het idee dat Fucking Sokken meer zou kunnen zijn dan alleen een film. Dani is namelijk niet alleen. Eén op de vier mensen heeft op dit moment een psychische aandoening, en meer dan 40% van de Nederlanders krijgt ooit in zijn of haar leven te maken met psychische klachten. We willen de film daarom aanbieden aan psychiatrische instellingen, waar hij kan dienen als gespreksopener voor mensen met een psychische aandoening en hun naasten. Naar aanleiding van Fucking Sokken kunnen zij de verwachtingen bespreken die er leven over het moment van thuiskomst en over hoe de psychische stoornis door beide partijen beleefd wordt. Op dit moment zijn we naast de filmfestivals dus ook aan het kijken op welke manieren we de film kunnen inzetten binnen de psychiatrie.”

“Gezien het thema van de film hadden we direct al het idee dat Fucking Sokken meer zou kunnen zijn dan alleen een film.”