Editor Job ter Burg in vijf shots

Zwartboek, Elle, Borgman en nu Brimstone: het zijn slechts een paar titels op het meer dan indrukwekkende cv van Job ter Burg. Aanstaande zaterdag is één van Nederlands beste editors de hoofdgast tijdens de eerste Cine/Master op het Limburg Film Festival. Wij namen met Job alvast een voorproefje en bespraken een paar van zijn eigen films én een persoonlijke favoriet van een andere topeditor.

“Of ik ook een eigen signatuur heb? Dat wil ik liever niet weten... ik stel mijn werk altijd in dienst van wat de film wil.”

Het schnitzelparadijs (2005)

“Dit is de vijfde of zesde film die ik samen met Martin Koolhoven deed. We werkten in diezelfde periode aan Knetter en die films liepen een beetje door elkaar heen. Ik had voor Het schnitzelparadijs al comedy’s gemonteerd, maar deze film had iets nieuws: een Nederlandse ‘multiculti-comedy’ was er op dat moment nog niet. De timing was dus perfect. Ik bereid me op een comedy niet anders voor dan op een drama, thriller of ander genre. Ook voor de montage maakt een genre weinig verschil. Of ik nu moet zoeken naar een grappig, dramatisch of emotioneel moment, voor alles geldt: waar ligt het cruciale? Bij een comedy is het soms iets langer zoeken naar de juiste schnitt, omdat er meer geïmproviseerd wordt. En ja, het monteren van een Schnitzelparadijs is minder zwaar dan een Brimstone. Maar deze film had weer z’n eigen uitdagingen. Een scène in de keuken bijvoorbeeld, nadat het personage van Frank Lammers roept dat koken oorlog is, was gedraaid met een korte sluitertijd en werd daardoor hyperdynamisch. Dus die heb ik op een lagere snelheid gemonteerd, zo’n 6 beelden per seconde. Anders werd ik echt te duizelig!”

Elle (2016)

“Het is lekkerder monteren wanneer je de taal uit de film beheerst, maar zeker niet essentieel. Voor Elle overwoog ik net als als Paul (Verhoeven, red.) een cursus Frans te doen, maar het was qua planning niet haalbaar. Er was tijdens de montage even een moment dat ik onzeker werd; ik kon een van de personages niet goed verstaan. Maar toen ik vervolgens in de aantekeningen van de regie-assistent las dat de acteur mompelde en ook voor de Fransen niet verstaanbaar was, wist ik: ik kan dus op mijn eigen gevoel vertrouwen. Door af te gaan op de performance, van tevoren het script te lezen en de aanwezigheid van de producent, de Franse dialoogeditor en Pauls assistent – die allemaal kritisch meekeken –, kon het niet echt fout gaan. De openingsscène van Elle was een uitdaging; die hebben we echt op elk denkbare manier gesneden. Blijven proberen, blijven proberen... En de heftigste scènes, de verkrachtingen, die schoof ik voor me uit. Die neiging heb ik wel vaker bij moeilijke scènes. Ik wil voor een goede montage voelen waar de meeste heftigheid zit, maar dat is soms zwaar. Even wegleggen, ademhalen en op een andere dag weer verder gaan helpt daarbij. Ik kan moeilijke scènes gelukkig wel van me af laten glijden zodra ik thuiskom. Dan ga ik het liefst gewoon lekker koken voor het gezin. Of ik monteer daarna nog even een lichte scène. Voor zover de film dat toelaat tenminste. Bij Brimstone ging dat wat lastiger.”

Brimstone (2016)

“Of ik direct ‘ja’ zeg wanneer Martin me benadert voor een film? Ja, eigenlijk wel. Al heb ik me weleens afgevraagd of het misschien goed zou zijn om onze lange samenwerking een keer te doorbreken. Dat had ik bijvoorbeeld toen we klaar waren met Een beetje verliefd. Maar toen kwam Oorlogswinter en tja... die wilde ik gewoon per se doen. Dus toch maar doorgegaan haha. Toen Martin me vroeg voor Brimstone, heb ik het er met hem over gehad, omdat ik de film heel graag wilde doen, maar wel hoopte dat hij met mij zou werken vanwege mijn kunnen en niet alleen uit een soort vanzelfsprekendheid. Maar dat was het wat Martin betreft gelukkig niet. Ik besloot na Brimstone even time-off te nemen; met Schneider vs. Bax en Elle net daarvoor, waren het drukke jaren. En na mijn tijdelijke ‘specialisatie’ in 16+ films, waarvan Brimstone nog het meest 16+ is, was het fijn om aan iets te werken waar ook mijn jonge dochters naartoe kunnen haha! Ik monteer nu een lange 3D-animatiefilm en doe af en toe een trailer. Even een heel andere mindset, erg leuk. Maar ik ben in de tussentijd natuurlijk veel met Brimstone bezig en de interviews rondom de film. Ik ben erg blij met het eindresultaat en heel benieuwd hoe het grote publiek hem nu oppakt.”

12 Years a Slave

“Ik heb veel opgepikt van de masterclasses met internationale editors van onze editorsvereniging die ik sinds 2011 voorbereid. Ik selecteer dan graag clips waar ik zelf ook iets mee heb en waarvan ik iets kan leren wanneer ik ze analyseer. Joe Walker is zo’n editor; ik geniet van zijn tijdsmanipulaties. Een van de scènes uit 12 Years a Slave is daar een perfect voorbeeld van. Daarin hangt hoofdpersoon Solomon aan een boom, maar op zo’n manier dat zijn voeten nog net de grond kunnen raken. Die scène duurt gruwelijk lang, maar doordat de scène ervoor en erna bewust heel kort zijn gesneden, lijkt die hangscène nóg veel langer te duren. En de intensiteit van het moment wordt daardoor groter. Dat wachten, uitrekken en versnellen beheerst hij erg goed. Joe Walker is ook componist geweest. Een muzikaal gevoel is voor een editor heel belangrijk; het heeft alles te maken met ritme en toon. Ik denk dat bijna iedere editor wel een achtergrond in de muziek heeft, of in ieder geval muzikaliteit bezit. Of ik ook een eigen montage-signatuur heb? Dat wil ik eigenlijk liever niet weten. Natuurlijk is het leuk om complimenten in ontvangst te nemen van mensen die menen je werk te herkennen. Maar ik ben niet gefocust op het maken van de beste schnitt. Ik focus op het monteren van de beste film. Daarbij heb ik het geluk om met mensen te werken die ik heel goed vind, en zij mij. En waarom ze dan graag met me werken... het is zo lullig om dat over jezelf te zeggen, maar ik denk dat het komt door mijn committent: ik voel me verantwoordelijk voor meer dan wat ik hoor te doen. Daarnaast weten de regisseurs dat ik eerlijk ben, altijd tot het gaatje ga en dat ik mijn werk altijd in dienst stel van wat de film wil.”

Wist je dat Job ter Burg oprichter en voorzitter is van de Nederlandse Vereniging van Cinema-Editors? Neem eens een kijkje op hun website en blijf op de hoogte van al het vaknieuws en -events.

Klik hier