Films die eigenlijk een Gouden Kalf hadden moeten winnen

Gisteren werden in Utrecht voor de 37ste keer de Gouden Kalveren uitgereikt. Voor het eerst sinds jaren werd de show niet live op televisie uitgezonden, maar werd er een – vooraf opgenomen – praatprogramma met Ivo Niehe vertoond en enkel live geschakeld naar de uitreiking in de categorieën Beste Acteur, Beste Actrice en Beste Film. Jammer, want het niveau van de films lag dit jaar hoog, waardoor enkele films helaas – maar noodzakelijkerwijs – naast de prijzen grepen. In dit artikel kijken we terug op films uit een ver(der) verleden die een Kalf hadden verdiend, maar deze niet kregen.

“De film had (in essentie) gisteren gemaakt kunnen zijn.”

Het Gouden Kalf

In opdracht van Jos Stelling ontwierp beeldend kunstenaar Theo Mackaay in 1980, in navolging van de Gouden Beer (Film Festival van Berlijn) en Gouden Leeuw (Film Festival van Venetië), een Gouden Kalf, de filmprijs van het Nederlands Film Festival. Het beeld is 33 centimeter hoog en in brons gegoten. Stelling dacht in eerste instantie aan een vuurtoren, maar veranderde van gedachte na een gesprek met regisseur Wim Verstappen. Stelling later in een interview met 3voor12:

“Je had leeuwen in Venetië, je had beren in Berlijn en je had eekhoorns in godweetwaar. Dus wat was logischer dan een kalf in Utrecht? Oké, een koe is logischer, maar dan krijg je van die grappen over ouwe koeien die uit de sloot worden gehaald. Bovendien zijn koeien uitgesproken dom en kunnen kalveren nog illusies hebben. Een kalf is onschuldig en, belangrijker, kan van goud zijn.”

Winnaars recente tien edities

2016: THE PARADISE SUITE – Ellen Havenith voor PRPL, Jeroen Beker voor Bastide Films
2015: Joram Willink, Piet-Harm Sterk voor BIND – GLUCKAUF
2014: Iris Otten, Sander van Meurs, Pieter Kuijpers voor Pupkin Film – AANMODDERFAKKER
2013: Marc van Warmerdam voor Graniet Film – BORGMAN
2012: Jos Stelling Films – HET MEISJE EN DE DOOD
2011: Frans van Gestel en Arnold Heslenfeld (IDTV Film); Richard Claus (Cool Beans BV); Arry Voorsmit (Riba Film International) – BLACK BUTTERFLIES
2010: Frans van Gestel, Jeroen Beker en Arnold Heslenfeld, IDTV Film – JOY
2009: Reinier Selen en Edwin van Meurs (Rinkel Film en TV) – NOTHING PERSONAL
2008: Jeroen Beker en Frans van Gestel (Motel Films/IDTV Film), San Fu Maltha (Fu Works), Job Gosschalk (Kemna & Zonen) – ALLES IS LIEFDE
2007: Kees Kasander van The Kasander Film Company – KRUISTOCHT IN SPIJKERBROEK

Voor een compleet overzicht, klik hier.
Voor de winnaars van gisteren, klik hier.

Vergeten winnaars

– Cloaca (Willem van de Sande Bakhuyzen, 2003)

Hoogstaand drama van Willem van de Sande Bakhuyzen over een groep studievrienden die op middelbare leeftijd weer met elkaar in contact komen. Visueel en auditief om je vingers bij af te likken en het spel van Spijkers, Blok, Scholten van Aschat en Bokma is van ongekend hoog niveau. Groots, pakkend en meeslepend.

– Van God los (Pieter Kuijpers, 2003)

Ook uit 2003, Van God los van Pieter Kuijpers. Zijn eerste lange speelfilm en meteen een schot in de roos. Introduceerde ook een nieuw genre in de Nederlandse film; de maatschappelijke actie(thriller). Gebaseerd op het ware verhaal rond de Bende van Venlo. Tygo is angstaanjagend als kleine crimineel. Kuijpers pakt uit met een beklemmend en duister sound-design en rauwe, maar stijlvol geschoten beelden. De indringende soundtrack van Paleis van Boem maakt het plaatje compleet. Hard, indrukwekkend en ontroerend.

– De Aanslag (Fons Rademakers, 1986)

Rademakers’ indringende epos over een voor het leven getekend hoofdpersonage (Anton) nadat zijn familie door de Duitsers, als represaille, vermoord werd tijdens de koude Oorlogswinter van 1945. Marc van Uchelen is ontwapenend als jonge Anton, De Lint indrukwekkend op latere leeftijd(en). Klassiek verteld, gespeeld en geschoten – het toonbeeld van vakmanschap. De film had (in essentie) gisteren gemaakt kunnen zijn. Rademakers’ Magnum opus.