Goede trailer, slechte trailer

Al tijdens zijn opleiding Montage aan de Filmacademie ontdekte Léon Noordzij zijn passie voor het maken van filmtrailers. Een discipline die vaak in handen ligt van film editors die deze tak van filmpromotie ‘erbij doen’. Met het bedrijf Spark, dat Léon oprichtte met Maurits Malschaert, besloot hij zich vanaf 2014 compleet toe te leggen op het maken van trailers. En met succes: op het cv prijken titels als Gooische Vrouwen 2, Het Diner, Aanmodderfakker, The Paradise Suite en Tonio. Het duo viel daarnaast in 2016 als eerste Nederlandse bedrijf in de prijzen bij de Golden Trailer Awards met J. Kessels. Het werk van Léon en Maurits bleef bovendien niet onopgemerkt onder hun internationale collega’s. Spark ging vorig jaar op in het Londense Intermission Film, dat onder andere de trailers maakte voor Amy en Son of Saul. Wat er zo komt kijken bij het maken van een pakkende filmtrailer, bespreken we met Léon aan de hand van drie eigen producties die vorige maand meedongen naar een GTA-award: Strike a Pose, Tonio en het winnende The Kill Team.

Strike a Pose (2016)

“Aan Strike a Pose puzzelden we al een anderhalf jaar voordat we de eigenlijke trailer maakten. De regisseurs wilden namelijk een salespromo voor de financiering van de rest van de productie. En die promo vormde uiteindelijk de basis voor de trailer. Zoals bij de meeste trailers die we maken, kregen we voor Strike a Pose veel vrijheid. We ontvangen natuurlijk wel op voorhand een briefing waarin onder andere de doelgroep aan bod komt, concurrerende films die ook gaan draaien en het gevoel dat de klant graag wil uitdragen. Maar verder is het devies: kom maar met iets. De makers kennen de film inmiddels zo goed, dat ze er moeilijk met een verse blik naar kunnen kijken. We krijgen daarom vaak veel vrijheid bij het maken van een eerste versie; ze laten zich graag verrassen.”

Gloednieuwe Madonna-track

“We liepen met Strike a Pose wel al snel tegen een eerste obstakel aan; er was geen toestemming om de muziek van Madonna te gebruiken. Dus moesten we zelf aan de slag. Om een echte jaren negentig-Madonna vibe te creëren, maakten we een combinatie van vingerknippen en synths. Ook maakten we zelf de muziek en het geluid van het concertfragment dat je ziet. We vonden hiervoor gelukkig een library track die er goed bij paste. Zo goed zelfs, dat mensen zich afvroegen of Madonna een nieuwe track gemaakt had!”

Klassieke opbouw

“Net als films bestaan trailers vaak uit drie aktes: de setup met de hoofdpersonages, de uiteenzetting van het probleem en de resolutie, wordt het probleem opgelost? Zo bouwden we ook deze trailer op. We introduceren Madonna en haar dansers in de tijdgeest van de jaren negentig. Vervolgens tonen we hoe de dansers zich anders voordoen en hun echte gevoel maskeren in de tijd dat AIDS op grote schaal opkomt, en uiteindelijk werken we naar een climax toe. De muziek van Haevn neemt het vanaf daar helemaal over en zorgt voor een emotioneel slot, hij raakt je echt. En dat is essentieel voor een trailer: kippenvel, een naar onderbuikgevoel of euforie: hij moet een bepaalde emotie teweegbrengen. En dan het liefst zonder teveel weg te geven over het verloop van het verhaal natuurlijk. Dat je niet bij het zien van de trailer denkt: bedankt dat jullie mij die tien euro bespaard hebben. Dan heeft de trailer wat mij betreft z’n werk echt niet goed gedaan.”

The Kill Team (TBA)

“Het was ontzettend tof om een prijs voor The Kill Team te winnen: de Golden Trailer Awards zijn de Oscars voor de internationale trailerindustrie, dus dat is een groot compliment. Extra bijzonder aan deze trailer is dat het een zogezegde sizzlereel is: een trailer voor een film die nog gemaakt moet worden. Deze worden vaak ingezet voor het vinden van financiering of bij het indienen van scripts bij filmfondsen. The Kill Team, dat gebaseerd is op een documentaire van een aantal jaar geleden, bestaat daardoor uit materiaal van meer dan veertig films. Een grote uitdaging, want je moet ervoor zorgen dat de trailer desondanks als een eenheid aanvoelt. En we konden geen beelden uit de documentaire-versie gebruiken, omdat iedereen daarin in de verleden tijd spreekt.”

Geen acteurs, wel main characters

“Een extra uitdaging was de tijd die we hadden voor het maken van deze trailer. Normaal zijn we daar ongeveer vier tot zes weken mee bezig; voor The Kill Team hadden we maar twee weken. En vele avondjes waarop we hard doorwerkten haha! Omdat dit soort trailers normaal gesproken voor intern gebruik zijn, plukten we allerlei filmmateriaal van YouTube. Ook namen we een aantal elementen uit de documentaire over, zoals de chatsessies tussen de vader en een zoon. Die gaf de trailer, ondanks het ontbreken van acteurs, toch de indruk van main characters.”

Verse blik

“Met al die verschillende films als beeldbron, moest natuurlijk ook het geluid goed worden afgestemd om de indruk te wekken van één film. We kozen er bij The Kill Team daarom bewust voor om weinig muziek te gebruiken. De nadruk ligt meer op het geluid van wind en drums voor een unheimische en spannende sfeer. Om te testen of die beoogde sfeer overkomt, sturen we een normale trailer overigens altijd even door naar een groep mensen die niets met de film te maken hebben: andere filmprofessionals of bijvoorbeeld familie en vrienden. Die verse blik van vooral de laatste groep is heel belangrijk. De meeste mensen gaan gemiddeld maar een paar keer per jaar naar de bioscoop en kijken echt met een andere bril naar trailers dan wij en die echte filmfanaten dat doen. Dus je moet goed balanceren tussen ‘het nieuwsgierig maken’ en niet teveel weggeven, en tegelijkertijd de potentiële bioscoopbezoeker een goede indruk geven wat ze kunnen verwachten.”

Tonio (2016)

“Tonio was voor velen al een bekend verhaal. We konden ons voor de filmtrailer dus volledige focussen op de emotionele reis van de hoofdpersoon zonder al teveel backstory te tonen. De trailer heeft wel de eerder genoemde klassieke drie akte structuur, omdat het toch essentieel was om eventjes die vader-zoonrelatie neer te zetten. Maar akte twee komt al vrij vroeg in beeld en loopt heel geleidelijk over in de derde. De muziek versterkt dit: waar je normaal voor elke akte andere muziek gebruikt, hebben we voor Tonio één muziekstuk door een componist laten maken dat mooi evolueert en op het juiste moment tot een soort apotheose komt.”

Muziek is key

“Muziek kan de trailer echt maken of breken. Afhankelijk van de inhoud van de film en het budget, werken we samen met een componist of gebruiken we library tracks. Producenten en regisseurs horen vaak het liefst de muziek uit de film terug in de trailer, maar filmmuziek en trailermuziek zijn echt twee verschillende dingen: ze bevatten heel andere spanningsbogen. De trailer van Moonlight, mijn favoriet van de GTA-genomineerden, is wat dat betreft een mooie uitzondering: daarin werkt de filmmuziek wel heel goed. Als het budget het toelaat, werken we het liefst met een componist. En dan niet de componist die ook de filmmuziek schreef, met dezelfde reden als waarom de filmeditor niet ook zelf de trailer maakt: je hebt echt mensen met een verse blik nodig om de film te verkopen. Voor Tonio streefden we er vooral naar dat de trailer niet te melodramatisch werd: het onderwerp is al heftig genoeg. Dus geen zware strijkers en orkesten, maar in plaats daarvan een muziekstuk dat bestaat uit maar drie noten en klein en eenvoudig blijft. Daarmee bleef het totaal goed in balans.”

De Kern

“Om tot een goede beeld-, en eventuele dialoogselectie te komen, kijken we de film eerst met het hele team. Onbevangen, alsof we hem in de bios zien. Na afloop bespreken we dan wat we mooi vonden en wat niet. We kijken daarna eerst welke zinnen het beste werken en zien daarna de film zonder geluid om de sterkste beelden te selecteren. Overigens is de allesbepalende laatste zin in de trailer vaak juist ons startpunt: zo’n zin kan, net als de muziek, een trailer namelijk maken of breken. Uiteindelijk houden we bij elkaar zo’n 20 a 25 minuten aan materiaal over, en beschikken we over een aantal mappen onderverdeeld in totaalshots, close shots of bepaalde locaties. In Tonio was de terugblik op het verleden een heel mooi en sterk element in de film, dus die verwerkten we ook heel bewust in de trailer. En de laatste zin? Dat zijn de ontroerende woorden van Pierre Bokma, die de vader van de overleden zoon speelt: ‘Ik schrijf het in de eerste plaats voor jou… niks rust zacht’.”