In gesprek met Karlijn en Lotte Milder

Kunnen jullie iets over jezelf vertellen?

“Wij zijn zussen Karlijn (Arnhem, 1987) en Lotte (Arnhem, 1990), opgegroeid in de Betuwe tussen de appelbomen. Daar zijn we van jongs af aan al dingen met elkaar gaan maken, ook met ons zusje Lieke (Arnhem, 1991). Inmiddels hebben we allemaal onze studies afgerond en heeft het samenwerken zich geprofessionaliseerd. Samen met filmmaker Mats Logen hebben we studio AKATAK opgericht. Een creatieve studio die werkt binnen de visuele kunst en haar focus legt op high end film, fotografie en performance. Hierbij wordt altijd gestreefd naar het ontwikkelen van een unieke beleving, vaak gecreëerd vanuit verschillende disciplines.”

Waar genieten jullie keer op keer van bij jullie vak? En waarom?

“De realisatie van ‘niets’ naar ‘iets’: om te zien hoe dat iets eenmaal bedacht is langzaam uitwerking krijgt en hoe ieder teamlid daar zijn toevoeging aan geeft. Daarbij dus de samenwerking met het team: een film maken kan alleen met een goed team, je hebt de ander altijd nodig, een beetje zoals het leven eigenlijk (haha). Film wordt niet voor niets een collectieve kunstvorm genoemd, een film kan alleen heel goed worden als iedereen er binnen zijn of haar specialisatie het optimale uit haalt en elkaar goed aanvult, zowel in de kwaliteit van het werk als qua persoonlijkheid binnen het proces. Voor de draaidagen leef je er samen naartoe en als je dan eenmaal begonnen bent, geven de roes en adrenaline echt een gevoel van: ‘Zo, dit hebben we samen toch mooi voor elkaar gekregen!'”

Kunnen jullie iets vertellen over waar jullie nu mee bezig zijn?

“We hebben net de meeste draaidagen van de film Iemand, niemand, 100.000 erop zitten. Iemand, niemand, 100.000 is een korte fictie film. Het gaat over een jonge vrouw die door extreme weersomstandigheden in een oud landhuis strandt, waar ze genoodzaakt is te verblijven en zich te verhouden tot deze nieuwe wereld. Tijdens haar verblijf in het landhuis ontmoet ze verschillende vluchtelingen van de storm waarmee ze haar tijd doorbrengt. Ze komt tot de ontdekking dat ze niet één iemand is, maar meerdere, zelfs 100.000 verschillende iemanden in het bewustzijn van haar medemensen. De film is opgenomen in Kasteel Baexem, samen met een geweldig team van mensen. Zo heeft in de crew onder andere Emiel Chung mee gewerkt, die vaker binnen CineSud projecten werkt. De cast bestond o.a. uit Loes Schnepper, Pepijn Korfage, Bert Luppes, Mehrnoush Rahmani, Paul van der Laan en Lotte zelf.”

“Net als meerdere van onze projecten is ook Iemand, niemand, 100.000 een project dat gekenmerkt wordt door zijn verschillende uitingsvormen. Na de fotoserie is de gelijknamige performance in samenwerking met regisseuse Sophie Mantel ontwikkeld. Deze is onder andere vertoond in het van Abbemuseum, het Compagnietheater in Amsterdam, Fashionclash Festival 2016 en Chengdu te China. Nu zijn we bezig de laatste draaidagen van de film te realiseren en beginnen we alvast aan de montage van de al gedraaide scenes. Verder gaat het sinds de release van Studio AKATAK sowieso de goede kant op, dus naast deze film zijn we met meerdere projecten bezig.”

Wat is jullie motivatie geweest om dát te doen wat jullie nu doen?

“We zijn eigenlijk van kinds af aan bezig geweest om onze werelden samen te scheppen: of dat nu een toneelstuk was, een nieuw bordspel dat we samen maakten of een foto; de andere wereld scheppen en onze fantasie daarbij gebruiken hebben we altijd al gedaan. Eigenlijk zijn we hier op natuurlijke wijze in geprofessionaliseerd. Er is ook nooit echt een moment geweest van: “En nu gaan we samenwerken”, dat was eigenlijk altijd al zo.”

“Vanuit gezamenlijke fascinaties maken we vaak onze films. Andere werelden induiken is hierbij iets dat we graag doen. Zo zijn we voor de korte film Fabiola de bergen van Noord-Italië in getrokken en hebben we een film gemaakt geïnspireerd op het leven daar . We kwamen er bijvoorbeeld mensen tegen die hun eigen mini-systeem op de berg hadden ontwikkeld en zo nauwelijks naar een supermarkt hoefden te gaan.”

“Ook zijn we een keer naar Marokko gegaan voor een film, naar de stad Chefchaouen, waar alle huizen blauw zijn. We zijn er altijd naar op zoek om unieke aspecten, vaak onderbelichte onderwerpen, in onze film op te nemen. Zo was bij de huidige film een belangrijk uitgangspunt ‘het onbekende en dat wat anders is’: hoe gaan wij hiermee om? Hoe geven wij vorm aan de wereld met elkaar, elke dag opnieuw? Waarom leggen we anderen soms dingen op alsof het de waarheid zou zijn? Er bestaat toch niet één perspectief? Film is het medium waarbij je ‘door de ogen van anderen’ kan kijken; we hebben de vorm van film en het medium dus ingezet om iets inhoudelijks te vertellen, en zo eigenlijk een zoektocht van empathie een vorm te geven. De blik van het hoofdpersonage opent zich letterlijk steeds meer voor de andere perspectieven, waardoor de andere personages van vreemdelingen naar mensen met een eigen verhaal transformeren, mensen die iets betekenen voor het hoofdpersonage. Daarnaast speelt de natuur een grote rol in de film, zoals in al onze films eigenlijk.”

Stel: jullie krijgen de kans je ‘jongere ik’ zelf advies te geven, wat zou dat zijn?

“We hebben ooit in een bos in Thailand gezeten in een boeddhistische tempel, waar we les kregen van monnik Phra Uttara. Zijn openingszin was: ‘stay in the present moment’. De ervaring van het verblijven op een dergelijke plek en het contact met mensen die zo anders in het leven staan, heeft een diepe indruk op ons achtergelaten. Zoals Phra Uttara zei: ‘the past is a document to learn from’. Wat we vooral merken is dat je als maker qua werkwijze, stijl en inhoudelijke uitwerking steeds meer leert: wat willen precies vertellen en waarom? Wat past er qua werkwijze bij ons en wie passen daarbij qua cast en crew? We merken bijvoorbeeld dat we ook binnen fictie graag openheid bij de acteurs laten voor improvisatie. Dat wat zij ter plekke improviseren misschien wel veel spannender en interessanter is dan wat wij vooraf hebben bedacht. Er is tijd nodig om uit te zoeken hoe dit dan precies werkt, welke balans je zoekt tussen vrijheid en een vaststaand script en zonder dat experiment heb je het antwoord niet. Onze ‘jongere ikken’ zouden onze adviezen waarschijnlijk dus niet echt ter harte nemen, omdat ze het zelf zouden willen ontdekken.”

Welke prestatie heeft jullie het meest trots gemaakt?

“De allereerste film samen als zussen en met vriend Mats Logen, de korte film Fabiola. Deze film heeft een ‘Best Newcomer Award’ gewonnen. We stonden als zussen, ook samen met ons zusje Lieke, die de aftiteling sequentie voor de film had gemaakt, op het podium. Om onze ouders zo trots te zien en daar met zijn drieën te staan, was geweldig. Ons zusje zal trouwens tevens voor deze film de aftitelingssequentie maken.”

Zijn er ontwikkelingen waar jullie naar uitkijken?

“Momenteel kijken we er erg naar uit onze studio AKATAK verder op te richten en meer films en fotoseries te kunnen gaan maken. We zijn pas net begonnen, het enthousiasme is er volop!”

Welke uitdagingen of kansen zien jullie in Limburg?

“Momenteel hebben we al hele prettige samenwerkingen gehad in Limburg: we hebben deze film in Baexem opgenomen, daar ligt een erg mooi kasteel, Kasteel Baexem. Dit wordt door hele aardige mensen gerund. Er was meteen een klik en ze stonden erg open om ons de film daar te laten opnemen. Een goede ervaring! Daarnaast werken we meer in Limburg: zo is Lotte o.a. een VIA ZUID maker, werken we elk jaar samen met Fashionclash Festival in Maastricht en zijn we momenteel ook bezig met een bijzonder project voor Cultura Nova; een samenwerking tussen o.a. het Thermenmuseum, Cultura Nova, VIA ZUID en Cadac Group. Een combinatie van partijen die niet snel met elkaar in aanraking komen, maar we hebben nu gezamenlijk aan een vernieuwende AR-film (Augmented Reality) ervaring gewerkt. Kortom: er zijn uitdagingen genoeg in Limburg!”

Wat is voor jullie de meerwaarde van het maken van films in ‘de regio’?

“Er is nog minder geschiedenis wat betreft film uit deze regio, sinds korte tijd bloeit hier naar ons idee de filmindustrie veel op. Dit is natuurlijk iets moois en positiefs! Er zijn al mooie dingen in de regio gemaakt, zoals de film Gluckauf. Dit is voor ons als jonge filmmakers die o.a. in Limburg werken heel fijn, hier willen we deel vanuit maken dit groter te maken.”

Op welke gebieden zien jullie nog mogelijkheden tot verbetering met betrekking tot het maken van films in de Euregio?

“Wat we hierboven beschrijven is een meerwaarde. Er liggen ook nog veel kansen die genomen kunnen worden: bijvoorbeeld de Limburgse film een uniek karakter en aspect geven en niet proberen de Nederlandse film bij te benen. Wat onderscheid de Limburgse film van de Nederlandse in het algemeen? De mogelijkheden om de Limburgse film een specifieker en unieker karakter te geven liggen er nog.”

Wat adviseren jullie aan andere media- en filmprofessionals?

“Het enige wat we dan zouden willen delen, maar dat is eigenlijk niet alleen voor filmmakers het geval: deel met de mensen om je heen. Film is samenwerken en soms krijg je de mooiste cadeautjes van het team. Of dat nu acteerspel is van een acteur is, of een lichtstraal die nét goed naar binnenvalt. Sta daar open voor.”

Wat missen jullie nog in Limburg?

“Goede film-productiehuizen, of althans, de meeste producenten die wij kennen zitten in de Randstad. Apparatuur-bedrijven die camera, licht en geluidsapparatuur kunnen leveren voor kleine en grotere sets. Verder horen we in de wandelgangen ook dat de aansluiting met landelijke en/of internationale financiering soms nog een vraagteken is, terwijl dat vanuit het Limburgs Filmfonds wel een vereiste is om de film te kunnen realiseren. Wellicht liggen er op beleidsmatig niveau samenwerkingen in het verschiet met andere regionale, landelijke of zelfs internationale fondsen, zodat het Limburgse talent kan doorstromen. En anders is het wellicht een idee om te kijken naar de vereisten vanuit het Limburgs Filmfonds om de films te kunnen realiseren. Het is in ieder geval belangrijk dat jong talent uiteindelijk de kans krijgt om films te kunnen maken en zichzelf op de kaart te zetten. Dat dit zich aan het ontpoppen is in Limburg en dat daar in de Euregio relatief veel mogelijkheden voor zijn, is fantastisch.”

Welke rol verwacht jij van CineSud in de (Limburgse) filmwereld?

“CineSud zet Limburg als filmregio op de kaart. Dit door filmmakers, aankomend talent, professionals en publiek samen te brengen tijdens netwerkevenementen, opleidingen en andere activiteiten. Daarnaast hebben wij CineSud zelf ervaren als een platform voor jong talent, door o.a. CineSud konden wij ons project realiseren. Dat hier mogelijkheden liggen voor jonge makers is een grote pré, het kan mensen echt op weg helpen tijdens het begin van hun carrières. Daarnaast organiseert CineSud informatieve bijeenkomsten en masterclasses. Ook dit is van belang om het jonge talent dat er in Limburg (en daarbuiten) rondloopt naar een hoger niveau te tillen.”

Wat denk jij bij te kunnen dragen aan de filmindustrie in Limburg?

“Momenteel zijn we als jonge makers en opstartende studio veel aan het werk in Limburg. We hopen daar mooie projecten te realiseren, op de kaart te zetten en presenteren aan mensen binnen en buiten de regio.”