In gesprek met Martijn Daamen
Meest productieve scenarioschrijver in de regio Limburg.
Geplaatst op 23 april 2017
Meest productieve scenarioschrijver in de regio Limburg.
Geplaatst op 23 april 2017Martijn Daamen is ongetwijfeld de meest productieve scenarioschrijver in de regio. We spraken met hem over het vak, zijn passie en film.
“Een film is zo sterk als zijn zwakste schakel.”
Alweer dik vijf jaar geleden begon Martijn Daamen met het schrijven van scenario’s. De van oorsprong docent vroeg zich naast zijn baan in het onderwijs af wat hij nou echt wilde en besloot zich een jaar lang volledig te storten op het schrijven van scenario’s. “Ik las het boek Rijk door 1 zin van Paul Ruven. Een heel leuk boek, maar de werkelijkheid is natuurlijk niet zo eenvoudig. Ik was nog een beetje naïef en dacht dat het mij wel zou lukken. Zo stuurde ik veel ideeën op naar Amerikaanse producenten die in het boek vermeld stonden, zonder ooit een antwoord te krijgen."
Tot er uiteindelijk een reactie kwam met de vraag waar al die Nederlandse ideeën toch opeens vandaan kwamen. Bleek dus dat de schrijver nooit had overlegd of de adresgegevens in zijn boek daadwerkelijk gebruikt mochten worden. Daar eindigde mijn Amerikaanse droom,” grapt Martijn. “Maar mijn carrière als filmmaker was wel gestart. Ik besloot het wat dichterbij huis te zoeken en deed mee aan de eerste editie van 48 Hour CineKid. Zelf zocht ik wat mensen bij elkaar en maakten we een korte film. Dit was een succes en de korte kinderfilm Stom won de publieksprijs: een mooie waardering en goede start waaruit ook meer voortvloeide. Sindsdien heb ik meegewerkt aan veel voornamelijk korte films.”
Het voorbeeld dat Paul Ruven schetst in zijn boek en het gemak waarmee Martijn zich ogenschijnlijk een tweede baan heeft verworven doen wellicht vermoeden dat het leven van een schrijver altijd over rozen gaat. Maar de befaamde writer’s block ligt altijd op de loer. Ook voor Martijn. “Ik denk dat het werken onder grote druk een oorzaak hiervan kan zijn. Je gaat dan soms te beperkt denken en komt vast te zitten in je eigen verhaal. Dat kan gevaarlijk zijn. Feedback vind ik op zo’n moment erg fijn. Vaak zie je namelijk zelf bepaalde zaken niet meer als je zo vast zit in je eigen wereld. Het is dan goed als iemand frisse opmerkingen maakt en je overhaalt om sommige ‘darlings’ te ‘killen’.”
“Dat is ook de reden waarom er vaak nog een dramaturg meeleest, of een regisseur. Een van de belangrijkste zaken is om je kernboodschap altijd in gedachte te houden. Alles luistert hiernaar: je personages, hun dialogen, de arena … Als je daar niet goed over nadenkt moet je vaak weer een paar stappen terug en gaan herschrijven. Het kan ook handig zijn om dialoog al in een vroeg stadium te laten repeteren door acteurs, zodat je merkt of het lekker werkt of niet. Niet alleen qua zinsopbouw of woorden, maar ook of ze bij een personage passen. In zijn algemeenheid geloof ik ook dat minder dialoog beter is, zeker in korte film.”
Waar een schrijver met het geschreven woord bezig is, zijn regisseur en cameraman voornamelijk bezig met beeld. Maakt dat het werken soms lastig? Martijn: “Elke regisseur geeft zijn eigen vorm aan een verhaal. Daar heb je als schrijver amper invloed op. Uiteindelijk blijft het scenario de basis, maar kan een artistieke interpretatie van een regisseur een groot verschil uitmaken. Daarnaast is elke discipline belangrijk, want een film is zo sterk als zijn zwakste schakel.”
Na zo’n 125 jaar cinema is het wellicht verwonderlijk dat er nog jaarlijks duizenden originele en creatieve verhalen verteld worden over de gehele wereld. Raakt de creativiteit dan nooit op? “Natuurlijk bevat elk verhaal clichés, de kunst is om hier op een originele manier mee om te gaan. De basis van een verhaal komt altijd op hetzelfde neer - er is een bepaald personage en een probleem dat overwonnen moet worden -, maar de locaties, insteek, personages, obstakels en dergelijke zijn steeds weer anders. Je kunt talloze combinaties maken.”
“Nieuwe generaties zorgen ook weer voor andere films. Zij zijn een ander publiek en zorgen voor nieuwe mogelijkheden. Ook veranderingen in de maatschappij en ontwikkelingen en uitvindingen dragen hieraan bij. Vroeger was het gegeven om op televisie een film te kijken een speciale activiteit, nu zappen we elke 6 seconden of gebruiken we andere media om in onze behoeften te voorzien. Dit alles verandert, maar thema’s, zoals de liefde en de dood of basisreacties voor je personage - vechten of vluchten? - blijven altijd.
Ook dit jaar heeft Martijn weer enkele projecten op stapel staan die hoogstwaarschijnlijk in productie gaan. Zo is er de middeleeuwse film Tot Inkeer, de korte Bokkerijders-film Voor Galg en Rad en Songerskop, over de oude sage van de vrouw zonder kop in Echt. “Het is altijd een feest van herkenning bij deze regionale projecten, want je komt veel dezelfde mensen tegen. Dit is fijn omdat je weet wat je van elkaar kunt verwachten. Het schrijven is eigenlijk nooit helemaal af tot de film gedraaid is. Vaak belt een regisseur me nog enthousiast op met nieuwe ideeën. Dan bespreken we toch weer het verhaal en kijken we wat er aangepast kan worden om het nog beter te maken. Ik ben benieuwd naar de resultaten straks.”