In gesprek met Nicole Jachmann

Wie is Nicole Jachmann?

“Ik ben Nicole Jachmann, geboren en getogen in Beek, Zuid-Limburg. Erna heb ik voornamelijk in Tilburg gewoond, vanwege mijn studie. Sinds een jaar of vijf woon ik in Berlijn en voel me daar op m’n plek. Maar er groeide beetje bij beetje de drang om iets in de regio te maken waar ik ben opgegroeid. Als er iets is waar ik altijd goed in ben geweest is het om mezelf als het ware op te splitsen en meerdere dingen tegelijkertijd te doen. Zo deed ik gelijktijdig twee studies, volgde ik stages en bijbaantjes naast elkaar en verdeel ik nu mijn tijd tussen drie werkgebieden, waarvan film er een van is. De andere twee voorzien voornamelijk in m’n levensonderhoud. Film is, zoals de Duitsers zeggen, vanuit Herzblut.”

Waar geniet jij keer op keer van in je vak?

“Ik ben momenteel bezig met de eerste film die ik zelf regisseer, dus dat is nieuw voor mij. Waar ik tot nu toe altijd enorm van geniet op een filmset is de saamhorigheid, het clubje gelijkgezinden dat ontstaat, het moment waarop alles samenkomt. De draaidagen zijn meestal redelijk intens, mensen zijn moe, je vangt hier en daar dingen voor elkaar op en je creëert echt iets samen. De samenstelling van de groep moet goed zijn, als drie er is ontstaat er vanzelf een soort van broederschap zoals je die bijvoorbeeld ook ziet bij sportploegen en in het leger. Je maakt samen iets mee, gaat door iets intens en komt heel dicht bij elkaar. Je hebt nog maar weinig woorden nodig, veel dingen worden onbesproken opgevangen. Dit vind ik redelijk magisch. Dit alles is altijd moeilijk uit te leggen aan buitenstaanders.”

Waar ben je nu mee bezig?

“De film die ik ga regisseren heet Schaduwjager en gaat over het najagen van toekomstdromen. Ik denk dat iedereen doelen voor zichzelf stelt en die nastreeft. Daarbij vergeten we vaak om even stil te staan, om ons heen te kijken en in het moment zelf te zijn. De hoofdpersoon van de film leeft in het verleden, heden en in de toekomst en jaagt zijn idealen na. Het meeste gaat hem makkelijk af, maar in zijn jacht vergeet hij ook de dingen en mensen om zich heen. Hierdoor komt hij zichzelf tegen en loopt tegen een muur op, waardoor hij als het ware alleen achterblijft.”

Wat is jouw motivatie geweest om te doen wat je nu doet?

“Schaduwjager speelt zich grotendeels in een labyrint af en we zien aan het begin van de film een viewmaster. In de viewmaster zijn de dromen van de hoofdrolspeler op foto’s afgebeeld. Zowel zo’n viewmaster als dat labyrint komen uit mijn kindertijd en hebben voor mij iets dromerigs, iets nostalgisch en magisch. Er zijn enorm veel mooie dingen aan de tijd waarin we leven, maar ik heb altijd al een drang gehad naar het verleden. Zwart-wit foto’s, oude kleurenfoto’s, zo’n viewmaster, met de hele familie één tv-programma bekijken op zondag … Ook daar is een soort van saamhorigheid. Er waren vroeger maar een paar televisiezenders en iedereen keek naar hetzelfde programma. Ik ben enorm veel ‘in mn hoofd’, in gedachten verzonken en had als kind al een rijke fantasie. Die beelden wil ik graag aan andere mensen laten zien. Die dromerige, nostalgische wereld. Met de hedendaagse prestatiedrang en economisch gedreven wereld waarin we leven. Een druk die denk ik veel mensen van mijn generatie voelen.”

Welk advies had jij je ‘jongere ik’ willen geven?

“Moeilijke vraag … er zit in elk verhaal natuurlijk een groot deel van jezelf en dat is vooral ook met Schaduwjager het geval. Ik denk niet dat ik het van mezelf zou aannemen, aangezien ik enorm eigenwijs ben, maar ik zou mezelf iets meer rust proberen in te praten. De onrust die ik vaak voel en “drammerigheid” die daarmee gepaard gaat heeft me veel goede dingen gebracht, maar kan ook dingen kapotmaken. Soms is het beter om iets los te laten, om het te laten ademen. Ik denk dat ik dat tegen mezelf zou zeggen.”

Welke prestatie heeft je het meest trots gemaakt?

“Ik denk dat dit niet een prestatie is zoals het behalen van diploma’s of iets dergelijks, maar meer momenten waarbij ik mezelf een duwtje moest geven om verder te komen. Bijvoorbeeld bij het huwelijk van m’n broer, waarbij ik heel graag iets tegen hem en zijn vrouw wilde zeggen. Maar als ik iets zeg, dan is het vaak heel persoonlijk en emotioneel en het feit dat er dan nog honderd andere mensen omheen staan vind ik niet zo fijn. Ik ben niet zo’n spreker. Maar de keren dat ik dingen echt uit m’n hart doe zijn vaak de beste dingen, dat vergt vaak wat overwinning. Wat dan nadien die trots teweeg brengt.”

“Laatst had ik weer zo’n moment met betrekking tot Schaduwjager. Het kan vermoeiend zijn om jezelf telkens emotioneel open te stellen. Ik voelde dat ik voor een keuze stond. Ofwel open stellen of het niet doen, met het risico dat de film ‘vlak’ zou worden en minder diep gaat. Het voelde een beetje als een sleutelmoment. Ik twijfelde, omdat het voelt alsof ik mezelf weer binnenstebuiten moest keren, maar heb er uiteindelijk toch voor gekozen om mezelf te laten zien en ik denk dat dit de goede beslissing was.”

Zijn er ontwikkelingen waar je naar uitkijkt?

“Persoonlijk ben ik technisch niet goed en zou hier graag beter in willen worden. Ik zal technisch nooit enorm sterk worden, maar denk dat het heel erg helpt om in ieder geval een stukje onzekerheid weg te nemen.”

Wat is voor jou de meerwaarde om films te maken in de Euregio?

“Voor mij is het een gevoelsding. Ik ben hier opgegroeid en hoewel er een aantal dingen zijn waar ik me enorm aan kan storen en ik een soort van onrust voel als ik hier te lang ben, zie ik ook wel de mooie kanten van Limburg. Die zijn er echt in overvloed. Ook zijn de mensen hier nog niet zo moe van film- en televisie-projecten. Dat heb je sneller in Amsterdam of Berlijn, waar je doodgegooid wordt met aanvragen en verzoeken.”

Op welke gebieden zie jij mogelijkheden tot verbetering met betrekking tot films maken in de Euregio?

“Dit vind ik moeilijk om te beantwoorden, aangezien ik er niet erg nauw bij betrokken ben. Misschien meer samenwerking over de grens, met België en Duitsland. Ook hoor ik van veel mensen dat film nog te veel als hobby wordt gezien. Misschien dat hier iets aan gedaan kan worden. Bijvoorbeeld meer openheid over projecten en salarissen, uitleg hierover. Ik denk dat veel mensen niet weten waarom filmmaken zo duur is, misschien dat het helpt als hier wat meer openheid over bestaat.”