Limburg onderkent eigen potentie niet

Dat is kernachtig samengevat de conclusie uit een gesprek met Patricia Peters (Consulent Film en Fotografie bij het Huis voor de Kunsten Limburg) en Guido Franken (Projectmanager van CineSud en sinds 2016 Limburg Film Commissioner). Zij zetten zich respectievelijk in de voor amateursector en het professionele werkveld.

Om profs en non-profs van elkaar te laten leren en het niveau van de totale Limburgse filmbranche te verhogen wordt door beide organisaties gezamenlijk in filmhuis De Domijnen te Sittard op vrijdag 9 en zaterdag 10 juni het evenement CineFest geboden, met onder meer workshops acteren, scenario, regie en filmmuziek.

“Limburg zit vol talent en goede vakmensen, maar vaak beseffen ze zelf niet eens waar we hier met z’n allen toe in staat kunnen zijn.” Guido is er stellig in. Sedert de oprichting van CineSud door producent Elbe Stevens – eind vorig jaar werd het vijfjarig jubileum gevierd – fungeert Guido als een spin in het web in de filmwereld en weet dus wat er gaande is, én waar behoefte aan is.

CineLOVA

Inzicht in het wensenpakket van de non-professionele filmers en beginnende, jonge makers heeft Patricia vanuit haar functie. Ook binnen die sector broedt talent dat armslag nodig heeft, eventueel wil doorgroeien naar professioneel werk en samenwerking wil. Patricia: “Daarom werd twee jaar geleden op initiatief van de LOVA (Limburgse Organisatie van Audiovisuele Amateurs, red.) en Huis voor de Kunsten Limburg ‘CineLOVA’ opgericht, een platform voor beginnende en gevorderde makers (van alle leeftijden) die in hun vrije tijd films maken. We kozen voor een multidisciplinaire aanpak, dus zijn er onder andere schrijvers, regisseurs, acteurs/actrices, cameramensen, editors en muzikanten bij aangesloten. Heel blij zijn we met de nauwe samenwerking met CineSud, waardoor professionals de amateurs kunnen ondersteunen in bijvoorbeeld het uitvoeren van projecten of workshops.”

Afstemming

Veel is al bereikt de afgelopen jaren. Er is een stimulerend filmklimaat ontstaan, dat voor elke doelgroep en op elk vlak ondersteuning, tools en financiële mogelijkheden biedt. Daar zijn Patricia en Guido het over eens. Een goede afstemming is essentieel. Guido legt uit: “Waar vijf jaar geleden nog bijna niemand aan film dacht, speelt het nu een belangrijke rol in Limburg. Er ontstaan nieuwe initiatieven en uiteenlopende evenementen haken er steeds meer op in, zoals Docfest, KunstTour, FashionClash, Dutch Mountain Film Festival en Cultura Nova. Dat is enerzijds natuurlijk positief, anderzijds zorgt het ervoor dat het veld en het publiek weer dreigen te versnipperen. We moeten met zijn allen zorgen voor een complementair aanbod en elkaars krachten gebruiken, alleen zo komen we wederom vooruit.”

Grenzen verleggen

Patricia beaamt dat: “Een rijke voedingsbodem is er nu. We hebben de platforms en voor vertoningen zijn er dankzij de samenwerking met o.a. de filmtheaters voldoende mogelijkheden. Ik denk dat we ons nu moeten concentreren op de vraag: hoe kunnen we het maakklimaat verder stimuleren? Daarom vind ik dat we meer over grenzen heen moeten kijken. Dat biedt kansen. Leg verbindingen met andere instellingen, doelgroepen en filminitiatieven, ook buiten de provincie- en landsgrenzen. Of andere kunstdisciplines en domeinen, waaronder het sociale domein. Ga samenwerken in plaats van hetzelfde doen. Film is immers een krachtig middel met een groot bereik om te reageren en reflecteren op maatschappelijke thema’s die spelen, bijv. in de zorg. Film maken is ‘ondernemen’, nieuwe wegen durven bewandelen. Ook als het gaat om financiering. O.a. door het bedrijfsleven te benaderen. Andersom zou ik bedrijven en instellingen willen uitdagen om bij het promoten van hun product of dienst meer gebruik te maken van de creatieve makers die we in deze regio hebben. Durf te pionieren!”

Maker is ambassadeur

Guido wil daarop aansluitend een beroep doen op de makers om zelf de handschoenen nog meer op te pakken, met ideeën te komen en ze uit te voeren. “We zijn in Limburg erg goed in vooral benadrukken wat er niet goed is. Laten we dat omdraaien. Veel makers beseffen niet hoeveel potentie ze zelf hebben, zowel creatief als zakelijk. Dat ze als ambassadeurs kunnen fungeren, als smeerolie. Dat ze elkaar kunnen helpen en stimuleren. Als optie A niet werkt, schakel dan naar optie B of C. CineSud kan daarbij ondersteunen, faciliteren en stimuleren, maar uiteindelijk moet het veld het zelf doen. Als zij zich niet verbonden voelen met de Limburgse filmsector en zich geen ambassadeur voelen van elkaar en de regio als ‘filmregio als geheel’, houdt het een keer op. Met elk denkbare vraag kunnen ze bij ons terecht. Wij helpen ze dan op weg, brengen ze in contact met de juiste instanties, leggen verbindingen en ja: we hebben ook concreet financiële mogelijkheden en andere tools om mensen te helpen. Maar met geld alleen kom je er niet. Het begint met een mentaliteit. Ik geloof dat je geen kansen krijgt, maar dat je die zelf creëert.”

Educatie

Een veel gehoorde klacht is dat vakbekwame filmers niet in Limburg opgeleid worden. Patricia: “De opleidingen leveren nauwelijks specialisten, maar met name generalisten af.” Guido: “Dat is niet persé erg, je ziet wereldwijd steeds meer dat filmmakers buiten de muren van opleidingen worden opgeleid. Maar specialisatie is wel ontzettend belangrijk. Dat beseffen de opleidingen overigens ook, dus dit is geen verwijt. Ik zie dat ook hier jonge makers buiten hun schooltrajecten steeds meer zelf initiatieven nemen, aan de slag gaan en films maken. Mekaar niet als concurrenten zien, maar als collega´s. Dat proces moet verder gestimuleerd worden. De jonge generatie moet opnieuw uitgedaagd worden en (zelf)kritisch leren te zijn.” Educatie kan hierin een belangrijke rol spelen. En zowel CineSud als het Huis richten zich hier sinds dit jaar dan ook meer op.

Patricia: “Zo hebben we het voornemen om een project te initiëren rondom ´mediawijsheid´. Aan de jeugd vragen gaan stellen als ´Wat zie je en begrijp je wat je ziet?´ Om ze zo te laten nadenken over alles wat er in deze beeldcultuur op hen afkomt.” Guido: “Ook wij zetten sinds dit jaar meer in op educatie voor basis- en middelbaar onderwijs, naast onze reguliere activiteiten voor de volwassen doelgroep. Als we de toekomst willen veranderen, moeten we dat nu doen.”

Limburg Film Fonds

Geld!
Hoe zit het daar mee?
Gebleken is dat de afgelopen jaren in Limburg veel mooie producties no/low-budget of via crowdfunding tot stand kwamen, maar met een behoorlijk budget is toch aanmerkelijk méér mogelijk.

Als Limburg Film Commissioner en daarmee het eerste aanspreekpunt voor film in de Euregio Maas-Rijn voor zowel makers binnen als buiten de eigen regio zit Guido dicht bij de provinciale pot van het Limburgs Film Fonds, waarin jaarlijks een half miljoen wordt gestopt. Aanvragen worden beoordeeld door de Provinciale Adviescommissie Film (PAF) onder voorzitterschap van politicus en acteur Boris van der Ham. Patricia heeft zitting in de commissie, naast Dany Delvoie van het Nederlands Filmfonds en Erik van Drunen (adviseur van de Nederlandse en Vlaamse filmfondsen). In 2016 zijn van de 34 aanvragen negen film- en documentaire-projecten gehonoreerd.

Guido: “Vijf jaar geleden stond film in geen enkel Limburgs beleidsdocument vermeld. Nu wel. Prachtig dus, dat er nu ook een Limburgs Film Fonds is. Echter de tijd gaat snel en de sector verandert net zo snel. Het is nu tijd om weer een stap vooruit te zetten en het geheel verder te professionaliseren. Tijdens mijn bezoek aan (internationale) filmmarkten en gesprekken met fondsbestuurders of belangenverenigingen voel en proef je aan alles dat we onszelf nu – bewust of onbewust – klein houden. Er zit enorm veel potentie in dit fonds om het uit te breiden en krachtiger in te zetten.”

De naam ‘Limburgs Film Fonds’ doet wellicht anders vermoeden, maar het fonds is in wezen een provinciale subsidieregeling. Dat brengt in haar opzet enkele beperkingen met zich mee, die onnodig zijn. Guido: “Denk bijvoorbeeld aan het aantrekken van extra financiële middelen van buiten. Of het aangaan van partnerships met andere fondsen. Als het fonds verzelfstandigd zou worden en iemand zou de bevoegdheid hebben dit soort samenwerkingen aan te gaan, kunnen we nog sneller stappen zetten. Limburg staat er nu al goed op in Nederland en onze grensregio en wordt als voorbeeld gezien, maar dan kan écht niemand meer om ons heen.”