Cross-overs tussen film en theater

Een voorloper van Cultura Nova was het jaarlijkse straattheaterfestival Kultuur Avontuur, eveneens een initiatief van Fiedel. Inspiratie deed hij op in Amsterdam. “In 1981 bezocht ik het vijfdaagse Festival of Fools op de NDSM-werf. Ik dacht: zoiets moet in Heerlen ook mogelijk zijn. Ik maakte er kennis met cross-over. Een gigantische hal was helemaal gevuld met zand en middels filmprojecties werd de zee eraan toegevoegd, met aanstormende golven en het bijbehorende geluid. Je waande je op het strand.”

Liefde voor film deed Fiedel op in zijn periode als medewerker van het Heerlense jongerencentrum Inpoet. Daar werden wekelijks onder de naam Cineclub Inpoet – een voorloper van het huidige filmhuis De Spiegel – films vertoond. Fiedel: “Het was eind jaren ´70 en we draaiden veel Fellini, Pasolini, Godard, Fassbinder en Bunuel. In de jaren daarna verlegde mijn belangstelling zich meer en meer naar theater.”

Videokunst

Maar Fiedel kwam uiteindelijk niet om het fenomeen ´film´ heen. Begin jaren ´80 was de video-kunst bezig aan een opmars en kunstenaars werden uitgenodigd om met hun vernieuwende projecten het programma van Kultuur Avontuur aan te vullen. Fiedel: “Het betrof installaties, maar ook korte kunstfilms. Ik raakte onder de indruk van de experimenten van de Amerikanen Nam June Paik en Bill Viola. Art-films waarin theater en beeldende kunst samenvloeien.”

Later maakte Fiedel persoonlijk kennis met het spraakmakende Britse multi-talent, de in Nederland wonende filmmaker/kunstenaar Peter Greenaway, die door Fiedel en zijn compagnon Rocco Malherbe ook werd gestrikt voor een van de edities van Cultura Nova. Een DJ draaide muziek en Greenaway reageerde daarop door wisselende filmbeelden uit zijn oeuvre te projecteren.

Een interessante cross-over was vorig jaar tijdens Cultura Nova geprogrammeerd: de filminstallatie Aliunde. Lotte Milder van Studio Akatak maakte middels film, geluid, lichtinstallatie en een 3D-maquette in het Heerlense Thermenmuseum het hier 2000 jaar geleden gebouwde Romeinse badhuis aanschouwelijk. CineSud verleende medewerking aan de totstandkoming van deze installatie, die inmiddels is opgenomen in de permanente collectie van het museum.

Filmvertoningen

Traditionele film heeft echter ook jaarlijks een plek in het CN-programma. Enkele jaren geleden werd de dansfilm Flight of Life van CineSud-oprichter Elbe Stevens vertoond in het kader van voorstellingen van dansgezelschap Gotra van Heerlenaar Joost Vrouenraets en de Franse Maïté Guérin.

In samenwerking met filmhuis De Spiegel worden jaarlijks filmvertoningen gehouden in het Aambos te Heerlen (dit jaar zaterdag 25 augustus: La Pazza Gioia). In de Spiegeltent op het festivalplein werden regelmatig celluloid-films gedraaid, klassiekers als Casablanca en La Strada.

Op het festivalplein voor de schouwburg presenteren CN en De Spiegel dit keer elke avond een openluchtbioscoop: Cinema Urbana, verwijzend naar het feit dat Heerlen zich momenteel profileert als ´urban´. Tijdens de eerste filmavond, zaterdag 25 augustus biedt CineSud het programma-onderdeel Limburgs Kort met een selectie award-winnende korte films van Limburgse makers: Kalinka (Remy Kooi), Schaduwjager (Nicole Jachmann), Mijndert (Janneke Swinkels en Tim Frijsinger), Barbara (Mark Handels), All There Is (Jeroen Mourmans), Hotel Oswald (Kim Hotterbeekx) en Sammy (Nicole Jachmann).

Vanaf maandag 27 augustus wordt telkens als voorprogramma van de dagelijks wisselende films de short ´Belinda` gedraaid van de eerder genoemde Studio Akatak. Het betreft een filmexperiment in guerrilla-stijl, waarin de droom van actrice Belinda van der Stoep om in een kostuumdrama te spelen centraal staat.

Circus Noël opnames tijdens Cultura Nova

“Dank zij de bemiddeling van Guido Franken van CineSud worden tijdens het festival opnames gemaakt voor de bioscoopfilm ´Circus Noël´ onder regie van Dennis Bots. Heerlen en Cultura Nova komen nadrukkelijk in beeld. Een prachtige promotie dus!” Aldus een opgetogen Fiedel. “Daarom leveren we als co-producent een financiële bijdrage en passen we ons programma graag aan de productie van de film aan. Gedraaid wordt onder meer tijdens de optocht van Plasticiens Volants, zondagmiddag 2 september. Aanvankelijk zou deze starten vanaf het Pancratiusplein, maar omdat de filmmakers nadrukkelijk hebben aangegeven ook Heerlense murals in beeld te willen brengen, wordt vertrokken vanaf Klein Berlijn, op het Schelmenhofje.”

Producent Harro van Staverden van Phanta Basta! – die prettige ervaringen heeft met draaien in Limburg (onder meer de film Code M en de serie Tien Torens Diep) – is blij met de ontstane samenwerking. “Toen we nog in de financieringsfase zaten, sprak ik Guido en vertelde hem dat we op zoek waren naar een festival voor de opnames. Hij maakte ons attent op Cultura Nova. We hebben het verhaal dan ook toegeschreven op dit festival. De stad Heerlen en Cultura Nova vormen het perfecte filmdecor. Dat leidde er toe dat we subsidie kregen van de Provincie Limburg en verder dragen de Gemeente Heerlen, promotie-organisatie Heerlen Mijn Stad en Cultura Nova samen ook nog eens 40.000 euro bij. We draaien drie dagen in Heerlen.”

In de film beleven enkele jonge vrienden spannende avonturen met het rondreizende Circus Noël, dat uitgenodigd is om deel te nemen aan festival Cultura Nova.

Voor deze productie, gebaseerd op de gelijknamige jeugdserie die NPO3 in het najaar van 2017 uitzond, worden veel figuranten uit de regio ingezet. CineSud biedt regionale/lokale productie-ondersteuning. Daarnaast worden aan studenten van het productiehuis Kunst-Theater-Media van het Heerlense Arcuscollege werkervaringsplekken geboden. De regionale première vindt in het voorjaar van 2019 plaats in Heerlen.