In gesprek met Ibo Karatay

Producent Ibo Karatay is de coach voor de Writers Room Fictie, een programma van drie sessies die vanaf September tot November plaats vinden.

Geplaatst op 18 augustus 2019

Sinds 2015 is Ibo Karatay lid van Rinkel Film waar hij als ontwikkelingsmanager en producent werkt. Hij is ook mede-eigenaar van Alchemic Film. Het bedrijf ontwikkelt en produceert korte maar ook feature films. Zijn diepe interesse in literatuur en filosofie leiden ook zijn werkwijze voor film.

"Kunst, de ware vorm van tragedie die je in meer en mindere mate terug kan vinden in muziek, architectuur, literatuur, poëzie en cinema is mijn roeping, omdat het tijdloos is en ongeacht het tijdperk je ziel kan verroeren."

Wie ben je en wat doe je?

"Mijn naam is Ibrahim Karatay. Men noemt mij ook Ibo. Ik ben in 1979 in Istanbul geboren. Op mijn 14e ben ik met mijn moeder en oudere broer naar Nederland gekomen om hier herenigd te worden met mijn vader, die al een langere tijd in Nederland werkte als gastarbeider. Ik ben een filmmaker, dat wil zeggen dat ik soms produceer, soms schrijf, soms regisseer of op een andere manier betrokken ben bij het scheppen van cinema."

Wat was jouw motivatie om in de filmwereld te gaan werken?

"Ik denk het verlangen naar het blijvende, het eeuwige. Voordat ik film en televisie ging studeren aan de Universiteit Utrecht, heb ik na mijn studie bestuurskunde 7 jaar als projectmanager en consultant gewerkt in het hele land. Het zat me in die jaren behoorlijk dwars dat mijn werk/bijdrage, lees betekenis in het leven, maatschappelijk gezien uit kortstondige scheppingen bestond. Mijn werk voelde als wanhoopsdaden die de waan van de dag volgden. Kunst, de ware vorm van tragedie die je in meer en mindere mate terug kan vinden in muziek, architectuur, literatuur, poëzie en cinema is mijn roeping, omdat het tijdloos is en ongeacht het tijdperk je ziel kan verroeren. Het is een nobele deugd als je iets kan scheppen dat niet louter tot het bewustzijn, het oppervlakkige spreekt, maar het innerlijke onthult. Film heeft mijn keuze omdat het een synthese is van alle andere kunstvormen."

Je bent geïnteresseerd in literatuur en filosofie, hoe kan men deze interesse in je werkwijze (inhoudelijk en zakelijk) voor film terugvinden?

"Mijn werkwijze voor film. Hmm… Technisch gezien hangt mijn werkwijze van mijn rol af. Als ik als dramaturg optreed, verschilt dat van wanneer ik als producent of als regisseur optreed. Maar goed, enkel een technische determinering van mijn werkwijze zou zonder meer tekortschieten... Ik ben er heilig van overtuigd dat een schepper bij de scheppingsdaad altijd een beroep doet op zijn of haar essentie, en dat is het resultaat van zijn of haar aangeboren eigenschappen enerzijds en aangeleerde eigenschappen anderzijds. Het aangeleerde is de impact van onder andere sociale omgeving, eigen keuzes en ervaringen. Uitzonderingen daargelaten, vind ik dat een filmmaker zich moet voeden door onder andere literatuur en filosofie om een brede horizon over zichzelf en de wereld om hem of haar heen te hebben. Ongeacht mijn rol kijk ik derhalve altijd naar of de maker iets wezenlijks te vertellen heeft. Is hij of zij oprecht op zoek naar iets meer dan de façade? Vanuit dit tamelijk subjectieve uitgangspunt maak ik als producent een zakelijke keuze: wil ik deze film maken? En dit ongeacht de stijl en het genre van de film. Bij het maken van die keuzes en het begeleiden van andere filmmakers merk ik dat de brede kennis van cinema, alsook literatuur en filosofie bij uitstek goed uitkomt."

Dit jaar ben je coach voor CineSud’s Writers Room Fictie. Zelf heb je ook vaker coachingsessies gevolgd. Wat is de belangrijkste les/lessen die je van deze coaches geleerd hebt?

    "Hoe onervarener je bent, des te groter de onzekerheid. Dan ben je vatbaar! Men kan je gemakkelijk van je stuk brengen. Voordat je het weet, herken je je eigen project niet meer. Dat betekent dat de betweters met hun zogenaamde vuistregels meer ruimte hebben om met verbloeming, eufemisme en vakjargon hun wil door te drukken bij de filmmakers. Hoewel ik vind dat een stukje onzekerheid een van de voorwaarden is van de scheppingsdaad en dat je naar anderen moet kunnen luisteren, blijf altijd scherp en kritisch, maar je moet het wel kunnen onderbouwen. Alleen jij weet of moet weten waarom je deze film wilt maken."

      Met je productiebedrijf Alchemic Film focus je vooral op het produceren van independent films. Hoe doe je dit en wat is het belang van artistiek onafhankelijke films?

      "Dit is een lang verhaal. Daar hebben we een college voor nodig denk ik, maar heel kort: het produceren van independent films is een lijdensweg. Het is frustrerend voor ons (de filmmakers), maar het lijden blijkt te lonen om de authenticiteit te waarborgen en geen plofkip op lopende band te zijn. Tot slot sluiten we de mogelijkheden van de filmindustrie en film financieringsentiteiten absoluut niet uit, maar we willen het lot van onze films niet laten afhangen van hun macht en oordeel."

      Kun je drie redenen geven waarom het voor filmmakers in de ideeën/ontwikkelfase goed zou zijn de Writers Room Fictie te volgen?

      "Het is goed om in een intieme sfeer met anderen je idee te bespreken, geconfronteerd te worden met jezelf en je overtuiging over je plan te consolideren."

      Kun je iets vertellen over komende projecten waar je zelf aan werkt?

      "Ik heb op dit moment vanuit Rinkel Film een speelfilm in post-productie, een coproductie met India. Daarnaast heb ik een speelfilm in ontwikkelingsfase van Arianne Hinz en een paar series die nog in prille ideefase zijn. Vanuit Alchemic Film heb ik als producent een korte film, A Mutual Understanding van Abigail Prade, in post-productie. De film hebben we met een internationaal crew en Amerikaanse cast in New York opgenomen. Deze film komt mede tot stand met de steun van CineSud en het is een coproductie tussen Nederland en USA. Daarnaast hebben we een korte documentaire Silent Water van Lukas de Kort in post-productie. We hebben ook mijn regiedebuut Shadow of Violence, als onderdeel van de Shadow-trilogie, dit jaar opgenomen. Deze film is nu bijna afgerond. Het script van de film heb ik samen met Paul Oscar Kanter geschreven. De film is met een Turkse cast in Turkije opgenomen. De crew was wederom internationaal."

      Wat adviseer je aan andere media- en filmprofessionals die een filmproject willen produceren?

      "Hou vol en volg gewoon je pad…"

      Wat is voor jou de meerwaarde van het maken van films in Limburg of ‘de regio’ in het algemeen (buiten een epicentrum als de Randstad)?

      "Het maken van films in de regio? Ik zou zeggen de filmmakers uit de regio. Of de film daar of ergens anders gemaakt wordt, is een andere kwestie. Mijn antwoord op de vraag luidt: de overtuiging dat daar veel filmtalent is dat mainstream instituten niet of niet voldoende weten te ontdekken en te waarderen. Waanneer dit wel gebeurt, dragen we daadwerkelijk bij aan de Nederlandse cinema. Anders dreigt de Nederlandse film voorgoed een in zichzelf gekeerde, conservatieve en onder ons exercitie te blijven."

          Meer informatie over de Writers Room Fictie vind je hier!

          Writers Room Fictie