Ozan, kun je iets over jezelf vertellen?

"Opgroeiend in een familie van verhalenvertellers, hartje Alkmaar, ben ik extreem gebiologeerd door de kunst van de vertelling; de verhalen uit het oosten van Turkije die mijn ouders mij vertellen, de oude sprookjesboeken die mijn moeder oogst op rommelmarktjes, stapels (lees STAPELS) Donald Ducks en de anekdotes die, van de zoete geur van raki en de klanken van de saz vergezeld, vanuit de woonkamer mijn slaapkamer bereiken als er weer eens visite is. Het aanschouwen van al die verhalen wekt een interesse in mij op die zich nooit eerder aan mij heeft getoond. Het duurt dan ook niet lang voor mijn eerste teksten daglicht zien. Dat zijn raps. Maar nadat ik tijdens de middelbare school op aanraden van een vriend (en op afraden van de mediatheekjuffrouw) Lord Byron lees, ook veel poëzie. Tussen die twee stromen in wordt het zaadje geplant dat zich later zal ontkiemen tot Spoken Word. Ook zal zich over een paar jaar, via een stage bij een kunstencentrum, een tweede liefde bij me aandienen; acteren. Daar zal ik spelen in mijn eerste theatervoorstelling en ook meteen alle liedjes ervan schrijven. Ik zal me voor het eerst bezighouden met het schrijven van drama. Vanaf dat moment zal ik alleen nog maar bezig zijn met het vertellen van verhalen. Dat zal ik doen in Athene met Dries Verhoeven in Phobiarama, in Parijs op het Wereldkampioenschap Poetry Slam (nadat ik Nederlands Kampioen Poetry Slam word in 2018), in Amsterdam op de Toneelschool en Kleinkunstacademie, bij Toneelgroep Oostpool onder de bezielende regie van Marcus Azzini in zijn voorstelling Small Town Boy, een serie waar ik nog niets over mag zeggen en natuurlijk met Rite de Passage, de korte film waar we het zo over gaan hebben."

Waar geniet jij keer op keer van bij jouw vak? En waarom?

"Van de vrijheid uiting te kunnen geven aan alles wat binnen en buiten mij leeft. Van het geven van een stem aan mensen, verhalen, vragen en kwesties die in hun klinken een commentaar geven op de tijd waarin we leven en haar worstelingen. Van geluid kunnen maken met een missie. Herrie op plekken waar het niet stil mag vallen. Waar onze onverdeelde aandacht rond moet waren totdat we die plek hebben bevrijd uit onze blinde vlek. Niets is in mijn ogen mooier dan het moment waarop een kunstwerk iemand aanzet tot en toestaat om te twijfelen, te voelen, bang, boos en droevig te zijn en dan om zich heen te kijken om tot de ontdekking te komen dat dat iets is wat we allemaal gemeen hebben; mens-zijn."

Kun je iets vertellen over waar je nu mee bezig bent?

"Op dit moment ben ik samen met Silke van Diemen (regisseur/documentairemaker) erg druk bezig met de Cinecrowd-campagne van onze korte film Rite de Passage. In de film leggen we het mechanisme van collectieve woede bloot om de universaliteit van boosheid te onderstrepen. In de hoop te laten zien dat zij een gemeenschappelijk goed is waar we sámen zorg voor zullen moeten dragen in plaats van een reden om onszelf te isoleren van onze medemens en -wereld. De film werpt licht op enkele zaken; het zijn van een biculturele Nederlander in een tijd waarin hard wordt gepoogd Nederland iets te maken wat ze was vóórdat mijn opa hier ooit als gastarbeider kwam, hoe onze boosheid (indien niet erkend) langzaam tot overwoekerende grootten kan uitgroeien, dat het te laat is om geen mening te hebben en dat het tegelijkertijd de hoogste tijd is om onze armen door het alles versluierende rookgordijn van onze meningen te steken en elkaars handen vast te pakken."

Wat is jouw motivatie geweest om dat te doen wat je nu doet (in het algemeen maar ook met betrekking tot je nieuwe project)?

"De korte film Rite de Passage is het resultaat van zesentwintig jaar lang tussen twee identiteiten laveren. Ik zeg niet dat ik twee identiteiten bén; in mij ontmoeten twee werelden elkaar en worden één nieuwe. Maar in Nederland altijd gezien worden als de midden-oosterling en in Turkije altijd gezien worden als de westerling heeft lang tot gevolg gehad dat die twee werelden ook binnen mij geïsoleerd bleven, omdat ze altijd los van elkaar werden aangesproken. Met deze film, waarin één van de personages de helft van zijn biculturaliteit op symbolische wijze vermoord, willen we het dilemma van de biculturele Nederlander aankaarten. De biculturele Nederlander die ogenschijnlijk een deel van zichzelf de nek om moet draaien om de criteria van een ‘boreaal Nederland’ te kunnen passeren. Silke van Diemen is visueel antropologe en zet de documentaire-vorm in om licht te schijnen op maatschappelijke kiemen die, in de schaduw van het taboe, daar een chronisch tekort aan hebben. Zij en ik hebben de handen ineengeslagen voor dit project om middels een documentaire-vorm de werkelijkheid binnen het fictieve te onderstrepen. De film moest écht zijn. Menselijk. Imperfect. Wringend. Niet alleen in spel maar ook in filmstijl, belichting en andere vormelijke factoren. Daarom hebben we als editor Tim Bary (o.a. bekend van zijn documentaire Wognum) gevraagd om de docu-stijl ook te waarborgen in de montage. We wilden dat de vorm een afspiegeling zou zijn van de inhoud; de tweestrijd tussen fictie en documentaire, als tussen de ene en de andere identiteit, de drang naar wraak en het snakken naar rust, het willen handelen en de angst het verkeerde te doen."

Stel je krijgt de kans je ‘jongere ik’ zelf advies te geven, wat zou dat zijn?

"Heb geduld."

Welke prestatie heeft jou het meest trots gemaakt?

"Het moment dat er na een Spoken Word optreden van mij voor het Ministerie van Sociale Zaken, een man naar me toe kwam en in huilen uitbarstte omdat hij zichzelf zo had herkend in mijn stuk genaamd ‘Vreemdeling’. In het stuk ben ik mijn opa die mij (Ozan) aanspreekt vanuit de Belgische kolenmijn waarin hij in zijn eerste jaar als gastarbeider werkt. Hij heeft het over zijn beweegredenen, het gemis en zijn hoop voor mij en mijn leven. Deze meneer had zich zo herkend in het verlangen je nakomelingen iets moois achter te laten, de angst om het vreemde te omarmen en de onzekerheid die de kop opsteekt als je aan de toekomst denkt, dat hij mij te midden van zijn collega’s kwam vertellen wat het met hem had gedaan. Hij probeerde zich in te houden maar barstte toen in tranen uit. En even viel de hele illusie stuk; de zakelijke atmosfeer van het New Babylon bedrijfscentrum, de mensen in pakken en de etiquette die altijd in de lucht hangt op plekken waar we ons dusdanig identificeren met wat we dóen dat we vergeten wat we zíjn. We stonden daar. Als mensen. Verbonden door ons gevoel. Ik krijg nóg kippenvel als ik aan dat moment terugdenk. Omdat de hele reden waarom ik dit doe in dat moment ligt besloten. Ik ben ervan overtuigd dat wij één zijn, niet op een conceptueel zweverig niveau, maar in de essentie van ons wezen, in het hart van onze natuur. Dat we allemaal ontspruiten uit hetzelfde licht. En hoe anders te laten zien dat wij één instrument zijn dan door muziek te maken op de gemeenschappelijke snaar; gevoel?"

Wat mis je nog in het Nederlandse filmlandschap?

"Ik denk dat het filmlandschap een weerspiegeling is van de tijdsgeest, zoals alles dat in zekere zin is. Zo zijn de veranderingen die we nu langzamerhand in ons vak zien, het langzame maar zekere ontpoppen van een nieuwe tijd. Een tijd waarin we onszelf de totale toegang gaan gunnen tot de immense schoonheid en de weergaloosheid van de verschillende verhalen die ons, tegen het roepen van sommigen in, maken tot dit prachtige Nederland. Op het moment dat we erkennen en onderstrepen dat we geen één of andere ‘boreale’ beschaving zijn, maar mensen die samen, ondanks hun tegenstellingen en tekortkomingen, hun mouwen jaren geleden hebben opgestroopt en dit wat wij ons thuisland mogen noemen hebben opgebouwd; zullen wij onze ramen openen voor de wereld. Waarom zou de wereld ons erkennen als wij de wereld niet erkennen?"

Wat zouden regio’s als bijv. Limburg, Friesland en Zeeland kunnen toevoegen aan de Nederlandse filmwereld?

"Zoals ik hierboven omschrijf; kleur. Waarom zouden we niet alle kleuren die we hebben hun bestaansrecht op ons palet toekennen? Wie hebben we ermee als we dat niet doen, de kleur of ons witte doek?"

CineSud x CineCrowd

CineSud spreekt maandelijks met makers die crowdfunden via CineCrowd. Zo brengen we nieuwe makers en publiek al in een vroeg stadium met elkaar in contact en zetten we nieuwe projecten in de schijnwerpers. Wil je ook projecten steunen van nieuwe makers? Check dan cinecrowd.com.

Meer over Ozan

Wil je meer weten over Ozan Aydogan? Klik dan hier.
Fotocredit: Alex Kat.