In gesprek met Inge Guffens en Eva Zwart

Over hun carrière als filmmaker, hun project Zorg voor Doy en het Nederlandse filmlandschap.

Geplaatst op 16 maart 2020

Filmproducenten Inge Guffens en Eva Zwart werken momenteen aan hun documentaire Zorg voor Doy. De film gaat over het inrichten van je leven zodat je lang gezond thuis kan blijven wonen. Het is een onderwerp waar iedereen vroeg of laat mee te maken zal krijgen.

"Als regisseur zoek ik graag naar mooie verhalen. Kleine, integere, menselijke verhalen die het grote duiden. Als die verhalen leiden tot inspiratie voor anderen is mijn filmmissie geslaagd"

Kun jullie iets over jezelf vertellen?

Inge: "Mijn naam is Inge Guffens. Geboren in Geleen (1966) onder de rook van de DSM en in 1993 voor werk verhuisd naar Tilburg. Ik heb een aantal jaren op de Marketing en Sales afdeling van Campina Melkunie (Divisie Kaas) gewerkt maar daar werd ik niet gelukkig van. Tijdens een wereldreis in 2002/2003 door Azië, Australië en Nieuw-Zeeland, viel alles op zijn plek. Na thuiskomst ben ik de studie Journalistiek in Tilburg gaan volgen, richting TV. Voor en tijdens mijn reis verdiepte ik mij al in fotografie. Daar begon de voorliefde voor het maken van verhalen met beeld. Sinds 2008 werk ik als freelance filmregisseur en documentairemaker. Ik werk voor de non-profit sector, overheden en commerciële organisaties. Ook maak ik Levensportretten; een filmportret waarin de hoofdpersoon de balans van zijn leven opmaakt en persoonlijke herinneringen deelt op film, als herinnering voor later. Zeven jaar geleden ontmoette ik Eva Zwart en Edwin van Seben. Er was direct een klik. Sindsdien werken we samen aan diverse producties, onder de naam FILMZORG."

Eva: "Ik ben Eva Zwart, geboren in Breda (1970). Tijdens de middelbare school was ik veel bezig met theater en acteren maar ik besloot dat ik toch liever áchter de camera wilde plaatsnemen. Na 2 jaar fotografie in Antwerpen ben ik toen naar Sittard gegaan om aan de Hogeschool Limburg Culturele Maatschappelijke Vorming te gaan doen, afstudeerrichting Audiovisuele productie. Een opleiding gericht op de inhoud, wat me erg aantrok. Na de opleiding in Limburg besloot ik technische verdieping te zoeken door als editor en schakeltechnicus te gaan werken in Hilversum bij de Cinevideogroep. Daar heb ik 11 jaar met veel plezier gewerkt aan allerlei (live)programma's; van (internationale) sportevenementen tot talkshows en registraties van theater en muziekevenementen. Een leuke tijd maar ik miste op den duur de inhoud. Uiteindelijk heb ik Pasta media producties opgericht, waarin ik nu samen met Edwin van Seben opdrachtfilms maak, voor bedrijven, non-profitsector en overheid. Samen met Inge werken we samen in FILMZORG, waarbij we ons vooral richten op beeldcommunicatie binnen de zorgsector (in de breedste zin van het woord)."

Waar genieten jullie keer op keer van in jullie vak? En waarom?

Inge: "Als regisseur zoek ik graag naar mooie verhalen. Kleine integere, menselijke verhalen die het grote duiden. Als die verhalen leiden tot inspiratie voor anderen is mijn filmmissie geslaagd."

Eva: "Wat ik het leukste vind is de afwisseling van opdrachten en onderwerpen. Je mag elke keer weer in een ander onderwerp duiken, wat heel leuk is als je zo nieuwsgierig bent als ik. En dat betekent ook dat je in contact komt met allerlei soorten mensen, ook met mensen die je normaal niet zo snel zou tegenkomen. Dat is heel inspirerend!"

Kunnen jullie iets vertellen over waar jullie nu mee bezig zijn?

Inge: "Momenteel werk ik – samen met collega Eva Zwart en impact-producent Miriam van Oort - aan de documentaire Zorg voor Doy. Het verhaal gaat over de 80-jarige Doy, die in een monumentale boerderij aan de rand van het Brabantse dorp Oirschot woont. Het is de boerderij waar hij werd geboren en waar hij wil blijven tot aan zijn dood. Maar wat doe je als niet alleen jij maar ook het huis waar je woont ouderdomsverschijnselen begint te vertonen? Hoe richt je je leven in zodat je lang gezond thuis kunt blijven wonen en wat is daarvoor nodig? Daarover gaat onze film met een onderwerp waar we vroeg of laat allemaal mee te maken krijgen."

Eva: "De documentaire Zorg voor Doy vraagt nu de meeste aandacht omdat we daarmee nu echt in de laatste fase zijn beland. We hebben de afgelopen twee jaar het proces van Doy en zijn familie gevolgd. Nu willen we de film afmonteren en zijn een Crowdfunding campagne begonnen om het laatste stukje te kunnen financieren. De afgelopen periode hebben we veel tijd en eigen middelen in het project gestolen maar voor de laatste fase moeten we externe mensen inhuren; voor het afwerken van het geluid, het beeld (colorgrading) en het laten componeren van mooie muziek voor de film bijvoorbeeld. Crowdfunding is erg intensief, wat naast het verder monteren aan de film het meeste van mijn tijd nu opslokt!"

Wat is jullie motivatie geweest om te doen wat jullie nu doen?

Inge: "Verhalen van mensen en hun drijfveren interesseren mij. Iedereen draagt persoonlijke verhalen met zich mee. Of dat nu het (zakelijke) verhaal is van een directeur van een groot bedrijf of het levensverhaal van een persoon. Wat mijn werk als regisseur bijzonder maakt is dat ik mag luisteren naar mensen en hun ervaringen en hun verhaal mag vertalen naar een script of filmplan en daarna naar een goedlopende film. Die combinatie van factoren, daar gaat mijn hart sneller van kloppen."

"Voor Zorg voor Doy werd ik benaderd door de architect die betrokken is bij de verbouwing van de boerderij van Doy. Hij vroeg ons het interieur van de authentieke en monumentale boerderij (1930) te filmen. Toen kwam mijn journalistieke achtergrond goed van pas. Nieuwsgierig als ik ben vroeg ik naar het verhaal van de boerderij en haar bewoner. Ik werd gegrepen door het verhaal van Doy, Toon en Janne. Een verhaal van zorgen voor elkaar. Als filmmaker én mantelzorger van zowel mijn schoonmoeder – die bij ons in huis woont – en mijn ouders in Limburg, die nog thuis wonen maar steeds meer hulp nodig hebben, herken ik het proces waar zij in zitten. Het verhaal raakte mij dus persoonlijk. Ook omdat de meeste (jonge) mensen er niet voor kiezen om te gaan mantelzorgen. Het overkomt ze. Toon en Janne maken een bewuste keuze. Dat vind ik heel bijzonder."

Eva: "Ik merkte op een gegeven moment dat ik toch wel de behoefte heb dat ik iets moet doen wat 'zin heeft'. Dat klinkt misschien stichtelijk maar ik denk dat dat toch die sociale zorg-kant is die in mij zit. De laatste jaren ben ik me gaan realiseren dat de opleiding in Limburg eigenlijk heel goed bij mij paste! Als ik geen filmmaker zou zijn geworden was ik waarschijnlijk in de zorg gaan werken, of in het onderwijs (of was ik gaan koken, maar dat is ook zorgen uiteindelijk!). Ik word het meest blij als ik zie dat iemand wat heeft aan wat ik gemaakt heb. Of het nu een gesprek is dat ontstaat of het iemand aan het denken zet; als het maar iets in beweging zet."

"In het verhaal van Doy zitten een heleboel maatschappelijke thema's die je kan bespreken: niet alleen mantelzorg (en participatie), maar ook de herbestemming van (agrarisch)erfgoed, het ontstaan van nieuwe woonvormen en de leefbaarheid van het platteland. Thema's die ik graag bespreekbaar maak en waarmee we doormiddel van filmbeelden mensen in gesprek kunnen laten gaan en met elkaar kunnen verbinden."

Stel jullie krijgen de kans om jullie 'jongere ik' zelf advies te geven, wat zou dat zijn?

Inge: "Begin nooit aan een groot filmproject voordat er een goed (financieel) plan aan ten grondslag ligt. Normaal werk ik volgens het principe van de ‘7 P’s; Proper Previous Preperation Prevents Piss Poor Performance. Tegen mijn jongere zelf zou ik dus zeggen; eerst een film- en financieringsplan ... en dan de rest. Dat was bij Zorg voor Doy helaas niet mogelijk. We moesten al heel snel beginnen met draaien. Daardoor sloten wij financieringsmogelijkheden via diverse fondsen uit. De meeste fondsen bieden namelijk geen hulp als je al begonnen bent met filmen. Begrijpelijk maar in ons geval wel heel erg lastig. Vandaar dat wij een crowdfunding zijn gestart."

Eva: "Het is een cliché maar ik zou toch echt adviseren: volg je hart en doe vooral werk wat je leuk vind. Het leven is te kort om elke dag met tegenzin naar je werk te gaan. Ga uit van je eigen interesse, wees nieuwsgierig en blijf dicht bij jezelf!"

Welke prestatie heeft jullie het meest trots gemaakt?

Inge: "Ik ben natuurlijk erg trots op de documentaire Zorg voor Doy maar zeker ook trots op het feit dat de film gekoppeld is aan een impact campagne. De film is nog niet af maar toch hebben wij het afgelopen jaar al – samen met Monumentenhuis Brabant – vijf dialoogbijeenkomsten georganiseerd met partners in Brabant; doel is om met inzet van de film een positieve bijdrage te leveren aan de discussie rondom de thema’s uit de film; (mantel)zorg, nieuwe woonvormen, behoud van (agrarisch) erfgoed en het behoud van de leefbaarheid op het platteland."

"Ook ben ik heel trots op de impact-productie die wij voor Samen Sterk zonder Stigma mochten maken. Een impact campagne om stigmatisering binnen de GGZ bespreekbaar te maken. Maar wellicht is Eva daar net zo trots op als ik en zal ze hier iets meer over vertellen. Toch Eva?"

Eva: "Zeker! Bij een impactproductie staat voorop dat je het product inzet om impact te maken, iets te bewerkstelligen, dus dat past prima bij mijn (en onze) behoefte om 'zin te geven'. Je ziet film dan niet louter als artistiek product maar wil vooral dat film ingezet wordt om iets te veranderen of bespreekbaar te maken. Bij de productie die Inge hier noemt over de GGZ, maken we door middel van geïmproviseerde scènes met professionele acteurs een lastig onderwerp als stigmatisering bespreekbaar. Door deze gefilmde scènes te koppelen aan een impact-campagne waarbij ervaringsdeskundigen met die filmfragmenten de discussie aangaan met hulpverleners binnen de GGZ, kan men de doelgroep bewust maken van gedrag en zo een verandering bewerkstelligen."

Wat missen jullie nog in het Nederlandse filmlandschap?

Inge: "Tja, dat is niet zo heel moeilijk. Ik mis overzicht in, en laagdrempelige manieren om filmfinanciering aan te vragen. Subsidie aanvragen is een vak apart. Er wordt veel van je gevraagd bij het aanvragen en indienen van een financiering. Als je eenmaal subsidie hebt ontvangen moet je je nog tussentijds verantwoorden en aan het einde van je proces. Ik snap dat er een controle mechanisme moet zijn maar ja, kan dat niet makkelijker? Het kost zo veel energie. Die energie wil je als maker liever in je film steken. Ik ben daar ook niet zo bedreven in moet ik je eerlijk vertellen. Gelukkig heb ik een collega die daar meer kennis van heeft, maar toch. Het zou wat mij betreft allemaal wat makkelijker kunnen."

Eva: "Ik vind het vooral ook goed dat er steeds meer aandacht komt voor impact-productie, Een paar jaar geleden was dat er gewoon nog niet. Ik denk dat het heel goed is dat er beter nagedacht wordt over wat je met een film allemaal kan. Door meer met de film te doen maak je het ook 'duurzamer' en wordt het interessanter voor verschillende partijen om daarin financieel te participeren. Het zou goed zijn als die bewustwording bij maatschappelijke instanties of bedrijven wat sneller gaat; dat men echt de waarde van beeld in gaat zien bij communicatie. Ik denk dat het Nederlandse filmlandschap nu nog te weinig specialisten kent op dit gebied maar het zou mooi zijn als er naast producenten ook meer impact producenten komen die zich specifiek richten op het gebruik van de film en het vinden van inhoudelijke partners."

Wat zouden regio's (zoals bijvoorbeeld Limburg, Friesland en Zeeland) kunnen toevoegen aan de Nederlandse filmwereld?

Inge: "Ik heb weinig beeld bij wat Friesland en Zeeland doet aan versterking van het Nederlands Filmklimaat maar meer onderlinge samenwerking - om elkaar te versterken - in de regio’s kan nooit kwaad."

Eva: "Oei, dat is een lastige ... ik denk wel dat juist deze 'krimpregio's' een heel eigen geluid kunnen laten horen. De Nederlandse filmwereld zou niet louter moeten bestaan uit mensen uit de Randstad bijvoorbeeld. Ik denk dat juist de kijk van filmmakers búiten de Randstad essentieel is voor de diversiteit van de Nederlandse Filmwereld; wat weer goed bij ons bijzondere kleine kikkerlandje past. CineSud in Limburg en Kunstloc in Brabant zijn zeer actief op het promoten en ondersteunen van makers, maar ik weet niet of die initiatieven er ook zijn in Zeeland en Friesland. Dat zou dan wel een gemiste kans zijn!"

Help mee aan de realisatie van Zorg voor Doy!

Steun de CineCrowd-campagne en ontvang leuke rewards.

Steun Zorg voor Doy!

CineSud x CineCrowd

CineSud spreekt maandelijks met makers die crowdfunden via CineCrowd. Zo brengen we nieuwe makers en publiek al in een vroeg stadium met elkaar in contact en zetten we nieuwe projecten in de schijnwerpers. Wil je ook projecten steunen van nieuwe makers? Check dan cinecrowd.com.

(c) All visual material is used with the filmmakers' permission.