In een tijd vol discussies over racisme, gender en seksualiteit lijkt de nuance nog wel eens zoek. Tijd voor verandering, realiseerde Ayla Çekin Satijn zich. Met haar debuutfilm Beş zet ze zich af tegen stereotiepe beeldvorming, om van dichtbij te laten zien wie ze is en waar ze vandaan komt.
"Ik wil nu hardop kunnen zeggen: Ik ben Turks, ik ben queer, en ik wil verhalen maken over mijn geaardheid en mijn cultuur."
Kun je iets over jezelf vertellen?
"Ik ben Ayla Çekin Satijn (she/her): waterman, Nederlands, Turks en queer. Ik ben in 1995 geboren in Maasmechelen, zat op het Leuvense internaat Het Lemmensinstituut en studeerde af aan de acteursopleiding in Utrecht. Inmiddels woon ik in Amsterdam. Ik acteer, regisseer en modereer en heb een eigen gezelschap CLUB LAM. Momenteel ben ik bezig met mijn debuutfilm Beş. Wat vijf betekent in het Turks."
Waar geniet jij keer op keer van bij jouw vak? En waarom?
"Het filmen zelf. Dat iedereen bij elkaar staat en weet dat we het in het hier en nu moeten gaan vastleggen. Dat de acteurs in een imaginaire setting moeten staan en ons moeten vergeten terwijl wij mogen meekijken. Ook vind ik alles wat met ritme in verband staat heerlijk om aan te werken. Dus het script ritmisch afwerken, de muziek (a)ritmisch erop leggen, en de montage ritmisch uit elkaar halen."
Kun je iets vertellen over waar je nu mee bezig bent?
"Beş is mijn debuutfilm, die ik in het kader van De Ontmoeting samen met Key Film maak. Het is een verhaal over culturele diversiteit met een bredere en betere representatie van (Turkse) vrouwen. Met Beş wil ik tegen het beeld van de stereotiepe Turkse vrouw aanschoppen. Het verhaal gaat over Asli, een jonge Turkse en lesbische vrouw, die na 15 jaar weer naar een feest in haar geboortedorp gaat waar ze voor wordt uitgenodigd. Op het verlovingsfeest van haar oude vriendin Irem, ziet ze ook Izel, Sevim en Dilar weer terug."
"Asli is bang om veroordeeld te worden door haar vriendinnen, die nu al trouwen, moeder zijn of opeens gesluierd zijn. Ze kijkt op naar haar vrijgevochten nicht Izel, die wél volledig zichzelf kan zijn. Ze is bang om niet geaccepteerd te worden in haar gemeenschap als queer vrouw. Wanneer ze haar vier vriendinnen van vroeger weer ziet, komt ze er echter achter dat zij zélf degene is met de grootste vooroordelen."
Wat is jouw motivatie geweest om Beş te gaan maken?
"Mijn vader heeft zijn familienaam niet aan mij doorgegeven uit angst dat ik niet dezelfde kansen zou krijgen. Mijn afkomst heeft voor mij altijd een enorm grote rol gespeeld. Van mijn moeder mocht ik tegen niemand zeggen dat ik Turks was, omdat ze bang was dat ik gepest zou worden of tijdens een sollicitatie afgewezen zou worden. Ik heb mij altijd binnen de twee culturen moeten bewegen."
"Hoe ouder ik word, hoe meer mensen ik spreek die ook deze strijd zijn aangegaan. Met deze film wil ik de vooroordelen van mensen laten zien en tegenspreken. Ik wil als nieuwe maker verhalen de wereld in sturen, die ik zelf altijd heb moeten verzwijgen. Ik wil nu hardop kunnen zeggen: Ik ben Turks, ik ben queer, en ik wil verhalen maken over mijn geaardheid en mijn cultuur. En alle mini-Ayla'tjes die ergens op een bank achter de computer of tv zitten laten zien dat ze niet de enige zijn."
Wil je Beş steunen?
Stel je krijgt de kans je 'jongere ik' zelf advies te geven, wat zou dat zijn?
"Durf te dromen, ook al ligt het buiten je comfort zone. Je dromen achterna gaan vereist bewuste inspanning, groei en verandering. Je zal geconfronteerd worden met bepaalde angsten en zorgen, maar dat is oké. Concentreer je niet op de angst, maar wel op je droom. Op deze manier blijft je droom belangrijker dan je angst. Wees zacht voor jezelf, durf fouten te maken en maak heel veel plezier. 'GENIET', zoals ik altijd zeg voor dat ik het podium/de set op moet."
Welke prestatie heeft jou het meest trots gemaakt?
"Als actrice de rol van Maya in ANNE+, omdat ik daar zoveel liefde voor het project voel. De serie is bedacht en opgezet vanwege het gebrek aan positieve queer-representatie in film en televisie. Het team van ANNE+ bestaat overwegend uit vrouwelijke, queer filmmakers. Iedereen die meewerkt, voelt zich persoonlijk verbonden met het project en vindt het belangrijk om een verschil te maken. Ik ben blij dat ik daar deel van uit maak."
"En als regisseur, dit. Dat ik zelf mijn eigen pitch heb geschreven, mijn eigen script heb geschreven, een crowdfunding op poten heb gezet met de geweldige Laura Bouwmeester, waar ik mij enorm gesteund door voel en dat ik eindelijk mijn eigen film ga maken. Dat ik heel veel zin heb om nog meer te leren over het proces van filmmaken en mijn eigen handtekening te mogen ontwikkelen. Dat voelt heel bevrijdend, om daar een stem in te hebben."
Wat mis je nog in het Nederlandse filmlandschap?
"In de huidige tijd waarin discussies over racisme, gender en seksualiteit op scherp staan, is het belangrijk genuanceerde verhalen te vertellen. Nog steeds zien we te vaak een stereotiep beeld van moslima's in de media. Gesluierd, passief, werkend achter de kassa of lopend op de markt. Ook bij queer personen blijft er altijd een negatieve verhaallijn door zinderen. Terwijl ik een enorm leuk leven heb, met zoveel mooie mensen om mij heen. Dat moet ook gezien worden op je beeldscherm! Met Beş willen wij een genuanceerder en multidimensionaal beeld presenteren van de Turkse vrouw. Net zoals ik die zelf ervaar in mijn eigen (Turkse) familie en vriendenkring."
Wat zouden regio's als bijv. Limburg, Friesland en Zeeland kunnen toevoegen aan de Nederlandse filmwereld?
"ZOVEEL. Zelf ben ik ook Limburgse en ik zou zoveel verhalen willen/kunnen vertellen over alle culturen en personages met een andere achtergrond, en uit verschillende milieus die samen smelten in het mooie Limburg. Zelf kom ik uit een familie met een mijnverleden, mijn moederskant komt uit Maastricht en mijn vaderskant uit Turkije. Aangezien het voor mij niet zo evident was om als jonge queer vrouw mezelf te zijn, ben ik altijd weggevlucht van mijn geboortedorp. Maar nu ik afstand heb genomen, ben ik tot het besef gekomen dat juist daar ook mijn verhalen liggen."
"Ik wil verbinden, en ik denk dat film daar ook het juiste medium voor is. Om dichter bij elkaar te komen, empathie te creëren en in gesprek te gaan. Ik wil mijzelf en andere mensen inspireren via mijn verleden, mijn afkomst, de mensen, de geschiedenis en cultuur. Gegroeid en gebloeid in Limburg.
CineSud x CineCrowd
CineSud spreekt maandelijks met makers die crowdfunden via CineCrowd. Zo brengen we nieuwe makers en publiek al in een vroeg stadium met elkaar in contact en zetten we nieuwe projecten in de schijnwerpers. Wil je ook projecten steunen van nieuwe makers? Check dan cinecrowd.com.