Chris Frieswijk is regisseur bij Bureau Beeldtaal Filmmakers, documentairemaker en muzikant. Vandaag vertelt hij ons over zijn documentaire Lage Tonen, Brede Groeven, over muzikant Zea, die komend weekend (26 en 27 maart) te zien is op NPO 2.
Kun je iets over jezelf vertellen?
"Mijn naam is Chris Frieswijk (33) en ik woon sinds een jaartje in Apeldoorn. Ik heb Kunst, Cultuur en Media gestudeerd in Groningen en werk inmiddels acht jaar als regisseur bij Bureau Beeldtaal Filmmakers in Deventer. Hier werk ik met een aantal collega’s aan opdrachtfilms en de laatste jaren ook vaker aan documentaires. Verder maak ik muziek en heb ik net een schip gekocht om op te gaan wonen. Dat laatste is totaal niet gerelateerd aan film, hoewel het een arena is die de verbeelding prikkelt…"
Waar geniet jij keer op keer van bij jouw vak? En waarom?
"Er zijn meerdere aspecten waar ik van kan genieten. Bijvoorbeeld de rush van een nieuw idee dat gestalte krijgt. Of het samenwerken met leuke en inspirerende mensen. De schrijffase is ook leuk, maar dan werk je toch meer alleen. Ik heb bijvoorbeeld een aantal films gedraaid met cameraman Chris Dunnink en op een gegeven moment voel je elkaar haarfijn aan. Tijdens ons laatste project Lage Tonen, Brede Groeven, over muzikant Zea, hoefde ik hem maar aan te kijken wanneer ik het gevoel had dat er iets interessants stond te gebeuren en hij wist precies wat ik bedoelde. Daarnaast is het ook heel tof om te zien hoe anderen hun kwaliteiten inbrengen. Daardoor ga je zelf ook weer op een heel andere manier kijken naar je film."
Kun je iets vertellen over waar je nu mee bezig bent?
"Ik heb net een muziekdocumentaire afgerond over Zea, waar ik zo’n drie jaar aan heb gewerkt en trots op ben! In de film volg ik Friese-Amsterdamse hoofdpersoon Arnold de Boer, de man achter Zea. Muziek is voor hem de belangrijkste taal. Al ruim 20 jaar toert hij de wereld rond en schakelt speels tussen electro-punk, wereldmuziek en intieme akoestische liedjes. In Lage Tonen, Brede Groeven zien we de totstandkoming van zijn tweede Friestalige plaat ‘Witst noch dat d’r neat wie’ (Weet je nog dat er niets was). Gedurende het creatieve proces ontdekken we Arnold’s onvermoeibare zoektocht naar verbinding; van de Makkummer drumband waar hij als jongetje begon tot de Ghanese manpower van kologo-ster King Ayisoba. Tegelijk is het een zoektocht naar zichzelf. Stukken wrakhout symboliseren zijn rudimentaire benadering van de muziek – Het zijn de ‘brede groeven’, waarin Arnold de Boer het leven op een rechtstreekse, ongepolijste en ongedwongen manier een plek geeft in zijn muziek. Ik ben zelf ook muzikant en vond het geweldig inspirerend om een artiest van zo dichtbij aan het werk te zien."
"De documentaire is gemaakt in het kader van FryslânDOK en wordt zaterdag 26 maart uitgezonden op NPO2 om 15.30 uur (herhaling 27 maart 13.10 uur). En zondag 27 maart op Omrop Fryslân 17.00 uur (herhaling ieder uur). Daarnaast is de film in elk geval geselecteerd voor het IN-EDIT Film Festival, in het kader daarvan draait de film in de Melkweg in Amsterdam (7 april, 19.30)."
Kijk naar de film!
Zaterdag 26 maart op NPO2 om 15.30 uur (herhaling 27 maart 13.10 uur).
Wat is jouw motivatie geweest om dat te doen wat je nu doet?
"Ik begon al vrij jong met dingen maken: ik tekende strips, schreef liedjes en dat ontwikkelde zich naar film, wat een prachtig medium is om gevoel over te brengen. Ik dacht altijd dat ik heel erg de neiging heb om verhalen te vertellen, en dat is ook wel zo, maar er gaat nog iets aan vooraf. Het creëren van een verhaal, van een documentaire helpt mij om grip te krijgen op mijn eigen waarneming. Door zo uitvoerig te kijken, aan te voelen en na te denken leer ik vooral zelf mijn omgeving iets beter begrijpen. Het is een vrij nieuw inzicht voor mij waar ik wel blij mee ben.. want daar begint het. Daarna wordt het iets waar andere mensen iets mee kunnen, maar de kern zit in hoe ik mijn omgeving waarneem."
Welke prestatie heeft jou het meest trots gemaakt?
"Ik heb in 2019 meegedaan aan de Ontmoeting, een talentprogramma waarbinnen ik met ondersteuning van producent Moondocs een korte documentaire heb gemaakt: Het verborgen reisbureau van Oom Tahar, over een bejaarde couchsurfer in Tunis. Het was een geweldige film om te maken, ook weer samen met mijn naamgenoot trouwens, en ik heb er veel van geleerd. Ik zou nu heel veel anders doen als ik terugkijk op dat proces, en dat stemt ook wel hoopvol, want dat betekent in elk geval dat er wat schot zit in mijn eigen ontwikkeling."
Zijn er ontwikkelingen waar je naar uitkijkt?
"Specifieke ontwikkelingen heb ik niet echt voor ogen, behalve dat ik gewoon meer wil blijven maken. En met meer mensen wil samenwerken om van te leren. Ik heb nog een langere documentaire in post-productie, welke eind mei uitgezonden wordt in twee delen bij Omroep Gelderland. De montage heb ik voor een groot deel samen gedaan met Albert Elings, een ervaren editor met een heel fijne stijl. Dat soort leermomenten die direct gekoppeld zijn aan de praktijk van een eigen productie zijn voor mij enorm leerzaam."
Welke uitdagingen of kansen zie jij in Limburg of de regio in het algemeen?
"Overal zitten mensen met talent en drive om mooie dingen te maken. Ik werk zelf vooral in het oosten van het land en daar ontstaat ook steeds meer een lokaal netwerk, zeker rondom initiatieven als Gelders Doek bijvoorbeeld. Zij organiseren screenings van regionale makers, en hebben een platform via waar makers online met elkaar in contact kunnen komen. Als de vraag is welke kansen zie je, dan denk ik dat dit soort initiatieven nog meer bekendheid kunnen krijgen onder filmmakers uit de regio, zodat er meer samenwerking ontstaat en niet iedereen automatisch uitwijkt naar de randstad."
Wat is voor jou de meerwaarde van het maken van films in ‘de regio’ in het algemeen (buiten een epicentrum als de Randstad)?
"Als ik een verhaal vertel dan blijf ik graag dicht bij mijzelf, bij mijn eigen visie. Ik denk dat je daardoor krachtige verhalen krijgt. Op eenzelfde manier is het goed om als Limburger verhalen te vertellen die in Limburg geworteld zijn lijkt mij, en dat geldt voor elke regio of land, of continent, of cultuur. Niet op een afgezonderd eilandje natuurlijk, maar het gaat over in je eigen kracht staan en vanuit daar samenwerking op te zoeken. Het doet me denken aan wat Arnold de Boer, de hoofdpersoon in m’n film over de muziek van Zea, doet ... hij zingt in het Fries, omdat dat voor hem de basis is van waaruit hij iets wil uitdragen. Of mensen het kunnen verstaan is de vraag, maar eigenlijk doet dat er niet zo veel toe. Het uitdragen op zich vertelt al genoeg."
Stel je krijgt de kans je ‘jongere ik’ zelf advies te geven, wat zou dat zijn?
"Kleine
Chris, als je dit leest wees dan niet bang om jezelf te laten zien. Ook al
voelt het veilig achter de muren die je hebt opgetrokken, geloof me, de tijd
gaat snel voorbij. Er is zoveel moois te creëren en hoe eerder je begint, valt
en opstaat, hoe eerder je het vertrouwen in jezelf hebt teruggevonden. Durf
voor je ideeën te gaan staan, ze zijn het waard, ook al zijn ze alleen voor
jou."
Wat adviseer je aan andere media- en filmprofessionals?
"Ik heb niet zo zeer een advies als wel een open vraag: laten we samen werken aan mooie uitdagende en vernieuwende projecten."