In gesprek met Matt Mazereeuw en Daan de Jonge

Matt, Daan! Wie zijn jullie?

Matt: "Ik ben hier teruggekomen uit Sint Maarten om filmregisseur te worden. Sinds mijn vierde heb ik al een camera in mijn handen. Ik heb veel baantjes gehad op allerlei gebieden maar ik kwam altijd terug op filmmaken. Ik heb meerdere dingen binnen de filmwereld geprobeerd echter geeft regisseren mij meer energie dan wat dan ook. Hier zitten voor- en nadelen aan vast. Ik zou namelijk nooit iets anders kunnen doen en tegelijkertijd is regisseren ontzettend moeilijk. Toch is het uiteindelijk allemaal waard als je op de filmset staat en iedereen meewerkt om het verhaal te verwerkelijken. Ik ben het meest geïnteresseerd in identiteit, complexe menselijke relaties en hoe film emotie over kan brengen. Er zijn films die fysiek en emotioneel effect op mij hebben gehad en ik hoop ook dat effect te hebben op mensen die mijn films kijken. Ik studeer nu Filmwetenschap om te leren wat film kan bereiken. Hier heb ik ook Daan ontmoet!" 

Daan: "Schrijven begon voor mij, als kind, als een hobby. Ik schreef korte verhalen of slecht getekende stripverhalen over personages en werelden die ik tijdens het dagdromen verzon. Deze werken hield ik altijd voor mijzelf. In mijn vroege tienerjaren begon ik schrijven als een serieuze toekomst te zien. Rond deze tijd heb ik ook mijn liefde voor scenario schrijven ontdekt. Wat verhalen schrijven magisch voor mij maakt, is je erin kunnen verliezen: Een andere realiteit kunnen beleven. Door deze interesse studeer ik nu Film- (en literatuur)wetenschap aan de universiteit Leiden. Het (samen)schrijven van een serie is een grote ambitie van mij. Door de aard van series kun je mensen echt meenemen in je verhaal."

Wat vinden jullie het mooist aan het proces van filmmaken?

Matt: "Ik vind alles aan het proces geweldig. Naast het vertellen van verhalen vind ik het samenkomen van de crew en cast tot een soort familie om samen een doel te bereiken, het mooiste aan filmmaken. Na uren aan iets gewerkt te hebben, kunnen we uiteindelijk iets afronden waar we allemaal trots op zijn. Die uren van hard werken worden het dan waard. Er ontstaat een bijzondere soort band op een filmset die uniek is." 

Daan: "Moe is mijn eerste script dat verfilmd gaat worden. Bijna alle ervaringen die ik nu opdoe zijn dus nieuw voor mij. Wat ik tot nu toe het mooiste vind, is dat zoveel mensen een passie hebben om mee te werken aan een verhaal dat ik heb geschreven. Een verhaal dat ook bijzonder persoonlijk voor mij is. Iedereen van crew tot cast werkt ontzettend hard mee om dit verhaal wat ik bijna twee jaar geleden geschreven heb, te visualiseren."

En wat is het meest uitdagende?

Matt: "Hoewel er veel hard werk en stress komt kijken bij het maken van een film, is het meest uitdagende het vinden van de delen van jezelf die je wil vertellen. Je moet een verhaal vinden dat emotionele impact op de kijker zal hebben; niet slechts een verhaal dat je wil maken. Het is mijn taak als regisseur om de cast en crew te betrekken bij het verhaal dat we willen vertellen en hen aan te moedigen om creatieve oplossingen te verzinnen en ze naar een gezamenlijk doel te leiden."

Daan: "Als schrijver merk ik dat het grote verschil tussen proza en film is dat je in film gelimiteerd bent in je mogelijkheden. Je verhaal gevisualiseerd zien worden in film is natuurlijk fantastisch en lijkt mij persoonlijk mooier dan het ‘slechts’ op papier zien. Een acteur die mijn dialoog acteert vind ik echt magisch. Echter zit aan elk idee dat je voor het verhaal van de film bedenkt, een kostenplaatje vast. De uitdaging voor mij is dus om een intrigerend verhaal te vertellen binnen de grenzen die bestaan in een klein filmproject."

Aan welk project werken jullie nu?

"Moe is een film over mentaal overleven in een onstabiele thuissituatie. De moeder van het hoofdpersonage Robin is alcoholist en zijn vader is emotioneel afstandig. Zijn ouders kunnen dus niet hun rollen vervullen en daarom moet Robin vanaf een vroege leeftijd al veel emotionele verantwoordelijk op zich nemen en groeit daardoor te snel op. We zien het verhaal door het perspectief van Robin. Zijn emoties worden gevisualiseerd door gekleurd licht. Rood licht, dat het meest prominent zal zijn, staat voor de stress, woede en angst die hij veel moet ervaren. Zijn vrienden kunnen onbegrensd hunzelf zijn. Robin wordt daarin tegengehouden door zijn thuissituatie. We zien Robin gedurende de film opgroeien. Van beginnende tiener tot jong volwassen. Door deze fases heen zal Robins perspectief op zijn situatie en op hemzelf gaan veranderen. Hij doet zijn best om stabiliteit te vinden in zijn leven."

Wat is jullie motivatie om Moe te maken?

"Onze intentie is om een film te maken die de impact van het opgroeien in een onstabiele thuissituatie artistiek bloot te leggen. We willen dit genuanceerd doen en niet mensen van het een óf het ander proberen te overtuigen. Ons hoofddoel is om de ervaringen en emoties die Robin meemaakt, over te brengen op het publiek. Wij hebben beide ervaringen die grotendeels overeenkomen met die van Robin. Met deze film willen wij het publiek meenemen in die ervaringen. Als een kijkje achter de schermen van zo een thuissituatie."

Waarom hebben jullie besloten samen te werken aan dit project?

Matt: "Daan heeft een script geschreven dat dicht bij zijn hart ligt. Dit script heeft hij met mij gedeeld. Na een maand van uitstellen heb ik het script gelezen en het verhaal raakte mij diep. Ik realiseerde mij toen dat ik deze film moest maken. Voor het eerst voelde het maken van een film als een verplichting aan mijzelf en niet slechts iets wat mij leuk lijkt om te maken. Omdat het verhaal voor ons beide belangrijk is, werken Daan en ik nauw samen om ervoor te zorgen dat het verhaal goed verteld zal worden." 

Daan: "Ik had het script in de eerste instantie niet geschreven met het idee dat hij verfilmd zou worden. Het verhaal van Moe schrijven was voor mij een manier om de ervaringen van mijn jeugd vast te leggen en in perspectief te zien. Ik had een kopie aan Matt gegeven omdat ik benieuwd was naar zijn mening en feedback als regisseur. Een kleine maand later vertelde hij mij dat hij het script graag zou willen gaan verfilmen. Hij kon veel van zijn eigen ervaringen terugzien in het verhaal. Mede hierdoor en door zijn ervaring ging ik met goed vertrouwen deze samenwerking aan."

Welk belang heeft filmmaken op jullie persoonlijke ontwikkeling

Matt: "Films (media in het algemeen) hebben een grote invloed op hoe wij de wereld ervaren en onze identiteiten creëren. Ze laten je werelden zien die je anders misschien nooit tegen zou zijn gekomen."

Daan: "Verhalen en visuele verhalen in het bijzonder verbreden je perspectief op de wereld. In verhalen doe je ervaringen op van mensen en personages die los van je staan. Door de vaak intieme aard van verhalen kun je je als persoon beter in de ander inleven. Naast een informatieve toevoeging aan je leven, kunnen (visuele) verhalen je ook empathischer en begripvoller maken."

Als je je 'jongere ik' een advies zou kunnen geven, wat zou dat dan zijn?

Matt: "Ik zou mijn jongere ik vertellen dat het uiteindelijk goed zal komen met hem. Dat hij omringd zal zijn met een groep mensen die als familie zal zien. Ik zou hem ook vertellen dat zijn nare gevoelens niet altijd zullen blijven. Daarnaast zou ik hem adviseren om meerdere talen te gaan leren want het kennen van vier talen zou cool zijn." 

Daan: "Ik zou mijzelf vertellen dat het belangrijk is om dingen in perspectief te zien. Net als het personage Robin in Moe heb ik mijzelf aan moeten leren om overal met gezond verstand naar te kijken en het leven en mijzelf niet al te serieus te nemen. In het leven ervaar je veel positieve en negatieve dingen. Door de jaren heen heb ik geleerd dat alle ervaringen je leven verrijken."

Welke verhalen zou je hierna willen vertellen?

Matt: "Ik heb er veel in mijn hoofd. Voor sommige van die verhalen heb ik ook een treatment geschreven. Het belangrijkste voor mij is dat ik verhalen uit mijn hart blijf vertellen. Een persoonlijk kunstwerk zal altijd de meeste impact hebben."

Daan: "Ik denk dat Moe het laatste semi-autobiografische verhaal is dat ik de komende jaren zal schrijven. Dat wil niet zeggen dat ik het schrijven van dit script een onplezierige ervaring vond. Echter mis ik het creëren van geheel originele verhalen, personages en werelden waar ik mijn creativiteit meer in vrij kan. Ik ben op het moment bezig met roman die gesitueerd is in de onderwereld van Nederland. In elk personage zie ik echter wel een stukje van mijzelf terug."

Zijn er dingen die je mist in het huidige Nederlandse filmlandschap?

Matt: "Ik zou graag wat meer genre films willen zien in plaats van romcom-remakes! Maar even serieus: wij hadden het gevoel dat er veel verhalen in films worden verteld die vergelijkbaar zijn met Moe waarin verslaving en emotionele mishandeling ongenuanceerd worden verteld. Waarin het eerder om een moreel oordeel gaat. Wij proberen met Moe een genuanceerd verhaal te vertellen die dichter bij de werkelijke ervaringen van mensen in zulke situaties ligt. Mensen in deze omstandigheden worden erdoor getekend maar dat zegt lang niet alles over wie ze zijn. Wij als mensen zijn gecompliceerd en onze personages zijn dat ook." 

Daan: "Ik denk dat we in Nederland een cinematische ‘middenklasse’ missen. Ik heb het idee dat er grotendeels twee categorieën bestaan in Nederlandse cinema: romantische komedies die volgepropt zijn met BN’ers óf pretentieuze indie-projecten die meer lijken te geven om het overbrengen van een bepaald moraal dan het vertellen van een goed verhaal. Meer ‘kleine’ en autonome verhalen zou ik als een grote verrijking van de Nederlandse filmwereld zien."