Job van Helden is een filmmaker uit Utrecht, geboren in het Limburgse hoofdstad Maastricht en opgegroeid in Voerendaal. Hij is net terug van zijn stage in Los Angeles en hij is bezig met afstuderen met de films La Ruta en Soms moet je even huilen. De film Soms moet je even huilen is ook de afstudeerfilm van Naomi Aalbers en zij studeert dit jaar ook af aan de HKU, maar als regisseur en scenarist van de film.
Kun je iets over jezelf vertellen?
"Hoi, mijn naam is Job van Helden, ik ben geboren in Maastricht, opgegroeid in Voerendaal en op dit moment wonend en studerend in Utrecht. Inmiddels ben ik terug van mijn stage in Los Angeles en studeer ik af aan de HKU als cameraman met de films Soms moet je even huilen en La Ruta. Soms moet je even Huilen gaat over de prestatiedruk op volwassenheid verteld vanuit een zussenrelatie. La Ruta gaat over terugkomen naar je oude thuis en het gevoel dat je oude thuis is veranderd in een vreemde plek.
Waar geniet je keer op keer van bij jouw vak? En waarom?
"Als cameraman ben je natuurlijk heel erg betrokken bij alle facetten van de productie. Ik vind de fase van het vertalen van het script naar een beeldplan (de decoupage) altijd bijzonder motiverend. In deze fase wordt de film voor mij voor het eerst tastbaar. Alleen het “magie maken” gebeurt toch écht op de set. Het blijft iedere keer bijzonder dat een groep van 30/40 mensen op een plek samenkomt om een verhaal werkelijkheid te maken. Dát is wat mij raakt als maker."
Kun je iets vertellen over jullie afstudeerfilm Soms moet je even huilen?
"Op dit moment studeer ik af. In de korte film Soms moet je even huilen volgen we de negenjarige Nora. Als haar 23-jarige zus Elin naar huis komt snel merkt Nora dat het niet goed met haar gaat. Wanneer Nora haar zus op haar kwetsbaarst ziet, wordt Nora gedwongen de confrontatie aan te gaan met haar eigen beeld van volwassenheid. De film bevraagt wat een perfecte volwassene is. Bestaat die überhaupt wel?"
Wat is jouw motivatie geweest om dat te doen wat je nu doet?
"Mijn vader is zijn hele leven natuurfotograaf geweest. Ik denk dat dat altijd bijzonder veel indruk op me heeft gemaakt als kind. Al heel vroeg begon ik te kijken door de lens van een camera. Onbewust heb ik me dus al van jongs af aan aangeleerd om te spieden naar mooie beelden en composities."
"Ik raak het meest gemotiveerd door projecten die een persoonlijk en klein menselijk verhaal vertellen. Mijn doel is om de kijker zo dicht mogelijk bij de ervaringswereld te krijgen van het hoofdpersonage. In Soms moet je even huilen doen we dit bijvoorbeeld door vanuit Nora’s perspectief te kijken naar de volwassenheid van haar zus. En door soms ook vanuit haar zus te laten zien wat voor invloed dit juist weer heeft op Nora."
Stel je krijgt de kans je ‘jongere ik’ zelf advies te geven, wat zou dat zijn?
"Ik zou tegen de jongere “ik” vertellen om meer te luisteren naar je eigen gevoel en door je intuïtie achterna te gaan. Voorbereiding is extreem belangrijk in ons vak, maar je moet jezelf de ruimte geven om op set te staan en te voelen wat je maakt."
Welke prestatie heeft jou het meest trots gemaakt?
"Tot op heden zou ik zeggen het werk bij mijn stagebedrijf in Los Angeles. Als jonge maker was het enorm verbredend om te zien hoe het werk op grotere en internationale sets gaat en hoe de grote machine draait in de grootste filmproductiestad ter wereld. Het inspireert ontzettend om te werken met getalenteerde mensen die over de hele wereld komen. Iedereen neemt andere verhalen mee die dan samenkomen bij zo’n internationale producties."
Zijn er ontwikkelingen waar je naar uitkijkt?
"Uiteraard de afstudeerfilms! Ik denk dat dat ook komt doordat ik nog nooit zo lang van tevoren al betrokken ben geweest met een productie. Ze worden veel persoonlijker en worden echt een langere tijd deel van je leven."
Welke uitdagingen of kansen zie jij in Limburg en/of de Euregio/een regio in het algemeen?
"Een grote kans ligt zeker bij het feit dat Limburgers over het algemeen zeer geïnteresseerd zijn in beeldende kunst, en specifiek ook in film. Kijk naar het grote succes van filmhuizen als Lumière in Maastricht en nu ook het nieuwe filmhuis De Spiegel dat ook veel mensen trekt. Ik zie potentie voor een afzetmarkt die zowel Nederland, België als delen van Duitsland kan bereiken. De uitdaging is dat om deze vlam aan te houden, niet alleen met gerenommeerde films, maar ook om die scala aan te sterken met producties van Limburgse makers en film over Limburg, én de streken een beetje daarbuiten."
Wat is voor jou de meerwaarde van het maken van films in de Euregio of ‘de regio’ in het algemeen (buiten een epicentrum als de Randstad)?
"Voor mij heeft het unieke landschap en de onderscheidende cultuur altijd een plekje in mijn hart gehad. Ik denk dat het omarmen van deze eigenschappen uit de regio mensen prikkelt om nieuwe verhalen te bekijken. In de afgelopen tien jaar zijn er ook in de VS veel meer films gemaakt die veel meer focussen op hoe het leven buiten de grote steden is. Plekken die zich nét zo erg onderscheiden als de metropolen. Ik ervaar Limburg op zo’n zelfde manier uniek, net zoals Amsterdam of Rotterdam dat is."
Op welke gebieden zie jij nog mogelijkheden tot verbetering met betrekking tot het maken van films in de Euregio?
"Meer internationalisering. Limburg kan een poort zijn voor films en filmmakers uit steden als Aken, Keulen en Luik om Nederland binnen te treden. De uitdaging is om Limburg dan als filmlandschap aantrekkelijk te maken en om de juiste voorzieningen aan te bieden zodat wij ons kunnen onderscheiden van producties uit de randstad. We moeten vooral ook niet te veel nadoen wat in het filmlandschap van de randstad gebeurt, maar we moeten onze regio uniek maken met kansen die ze in de grote steden niet aan (kunnen) bieden."
Wat adviseer je aan andere media- en filmprofessionals?
"Je moet vooral niet vergeten waar je vandaan komt, wat dat je heeft geleerd en hoe je bent gekomen tot waar je vandaag staat. Het opgroeien in Limburg heeft voor mij sterk beïnvloed hoe ik kijk naar mensen en verhalen. Over wat ik “right” en “wrong” vind."
Wat mis je nog in Limburg en/of de Euregio?
"Nogmaals eigenlijk de internationale houding. Je ziet wél dat er steeds meer internationalisering is in Limburg met bijvoorbeeld IBE. Ik denk dat er meer een focus moet liggen op internationale filmproducties. Dit geldt ook zeker voor de rest van Nederland en Limburg zou zichzelf daarin moeten onderscheiden."
"De komende periode, halfjaar, werk ik aan mijn afstudeerfilms van de Hogeschool voor de Kunsten Utrecht. Film is voor mij 50 of meer mensen die bij elkaar komen, die geloven in een verhaal en die keihard werken om het neer te zetten. En daarom is filmmaken echt niet makkelijk, maar juist dat maakt het werk en de passie van zo'n grote groep zo mooi. Mijn favoriete film is Waves uit 2019 van Trey Edward Shults. En wat heeft de Limburgse film nodig? Een groot internationaal publiek!"
Soms moet je even huilen steunen?
Lees hier meer over het project en steun de makers.
CineSud x Voordekunst
CineSud spreekt maandelijks met makers die crowdfunden via Voordekunst. Zo brengen we nieuwe makers en publiek al in een vroeg stadium met elkaar in contact en zetten we nieuwe projecten in de schijnwerpers. Wil je ook projecten steunen van nieuwe makers? Check dan voordekunst.nl.