In gesprek met Susan Berben-Wijers

"Het sociale contact tijdens de voorbereidingen en het filmen vind ik enorm waardevol. Het maakt het proces niet alleen leuker, maar helpt ook om de juiste sfeer en emoties vast te leggen."

Geplaatst op 17 januari 2025

Susan is een beginnend documentairemaker uit Noord-Limburg die haar eigen verhaal over leven met kanker weet om te zetten in een intrigerende documentaire. De documentaire 'Dans van de verandering' maakt ze samen met haar moeder en zussen.

Foto: Julie Ann Photography

Kun je iets over jezelf vertellen?

Mijn naam is Susan, ik ben 43 jaar en woon samen met mijn man, zoon en hond in het rustige dorpje Afferden, in Noord-Limburg. Mijn studieachtergrond is Facility Management. Na mijn studie heb ik tien jaar gewerkt in de uitzendbranche, eerst als intercedent en later als vestigingsmanager. Vervolgens belandde ik in een burn-out, wat het einde betekende van mijn carrière in de commerciële sector.
Twee jaar eerder beleefde ik zowel het mooiste als het zwaarste moment in mijn leven: de geboorte van onze zoon Roan, direct gevolgd door de diagnose baarmoederhalskanker. Deze ervaringen hebben me veranderd. Ze maakten me bewust van wat voor mij echt belangrijk is in het leven en lieten me beseffen dat mijn toenmalige baan niet langer bij me paste.


Ik vond een nieuwe weg als zorgmedewerker bij Fokus, waar ik ontdekte hoe waardevol het is om iets te kunnen betekenen voor een ander. Tegelijkertijd kwam mijn passie voor het maken van video's weer sterker naar voren. Deze creatieve uitlaatklep heeft me altijd geïnspireerd, en ik begon actief te investeren in mijn ontwikkeling door cursussen te volgen op het gebied van camera, licht en geluid. Later begon ik te filmen op evenementen en voor bedrijven, iets wat ik met veel plezier doe.


Toch voel ik een sterke aantrekkingskracht naar het maken van documentaires, omdat je hiermee écht de diepte in kunt gaan en verhalen op een unieke manier kunt vertellen. Hoewel ik op dit gebied nog weinig ervaring heb, ben ik ontzettend gemotiveerd om te leren en mezelf hierin te ontwikkelen. Daarom ben ik dankbaar dat ik nu deel mag uitmaken van de DocuFabriek, een inspirerend ontwikkeltraject dat beginnende documentairemakers begeleidt in het realiseren van hun projecten in Noord-Limburg. Daarbij krijg ik onder andere coaching van Ruud Lenssen, de maker van indrukwekkende documentaires zoals Mijn vader, de Hasjkoning en Wei.

Waar geniet jij keer op keer van bij jouw vak? En waarom?

Het sociale contact tijdens de voorbereidingen en het filmen vind ik enorm waardevol. Het maakt het proces niet alleen leuker, maar helpt ook om de juiste sfeer en emoties vast te leggen. Daarnaast geniet ik enorm van mijn tijd in mijn "edit-hol". Dit is de plek waar alle losse video's samenkomen tot één verhaal. Het proces geeft me veel voldoening en is enorm verslavend.

Kun je iets vertellen over waar je nu mee bezig bent?

Momenteel werk ik aan mijn eerste eigen korte documentaire, Dans van Verandering. Deze documentaire volgt mijn persoonlijke zoektocht na baarmoederhalskanker en de vroege overgang. Samen met mijn zussen dans ik door veranderingen in vrouwelijkheid, identiteit en moederschap, op zoek naar zelfacceptatie.

Wat is jouw motivatie geweest om dat te doen wat je nu doet?
 

Met Dans van Verandering wil ik een gesprek op gang brengen over een onderwerp dat vaak wordt verzwegen: hoe het leven verdergaat ná kanker. Wat gebeurt er wanneer de medische behandelingen achter de rug zijn? Hoe ga je om met littekens, hormonale veranderingen, onvruchtbaarheid en een veranderd zelfbeeld? Deze vragen raken niet alleen vrouwen, maar ook hun families en omgeving.
Door mijn worstelingen te delen, wil ik anderen in vergelijkbare situaties laten zien dat ze niet alleen zijn. Ook helpt dit creatieve proces mij persoonlijk om de gebeurtenissen en emoties uit mijn verleden en heden een plek te geven.

Stel je krijgt de kans je ‘jongere ik’ zelf advies te geven, wat zou dat zijn?


Nadat ik "hersteld" was van baarmoederhalskanker, richtte ik me veel te snel weer op mijn werk, terwijl dat eigenlijk niet meer bij me paste en ik het ook niet meer aankon. Als ik hier nu op terugkijk, zou ik mijn jongere ik adviseren om vooral mijn aandacht te richten op mijn prachtige pasgeboren zoon en mijn mentale herstel. Werk zou op dat moment niet de prioriteit moeten zijn.

Welke prestatie heeft jou het meest trots gemaakt?


Dat ik na mijn burn-out heb gekozen voor mijn zoon en ons gezin, en dat ik nu deel uitmaak van de DocuFabriek.

Zijn er ontwikkelingen waar je naar uitkijkt?


Ik kijk uit naar de première van de documentaires van zowel mijn mede-docufabriekers als van mijzelf. Deze zal plaatsvinden op 30 maart in het Gasthoes in Horst.

Wat is voor jou de meerwaarde van het maken van films in de Euregio of ‘de regio’ in het algemeen (buiten een epicentrum als de Randstad)?


De meerwaarde van het maken van films in de Euregio ligt voor mij in de unieke verhalen die je hier kunt vinden. In de Randstad zie je veel verschillende culturen, maar in de Euregio, met zijn landelijke sfeer, vind je een heel ander soort leven. Mensen wonen hier dichter bij de natuur, tradities en gewoonten worden vaak al generaties lang doorgegeven, en er zijn zoveel prachtige verhalen die nog niet bekend zijn bij een breed publiek.


Wat ik zelf altijd opvallend vind, is dat de cultuur en het landschap binnen een paar kilometer compleet kunnen veranderen. Als je bijvoorbeeld Duitsland in rijdt, merk je direct een andere sfeer: het landschap verandert, maar ook de huizen en de manier van leven zijn anders. Ik heb bijvoorbeeld eens een Duits-Nederlandse bruiloft gefilmd, waarbij het bruidspaar hun geloften in elkaars moedertaal uitsprak. Dat was bijzonder, omdat je meteen de kracht en emotie voelde van twee verschillende culturen die samenkwamen.

Op welke gebieden zie jij nog mogelijkheden tot verbetering met betrekking tot het maken van films in de Euregio?


Ik vind het lastig om een goed antwoord op deze vraag te geven, omdat ik nog relatief nieuw ben in de documentaire wereld. Wat mogelijk verbeterd kan worden, is het proces van het aanvragen van financiële ondersteuning, bijvoorbeeld via gemeentelijke donaties. Dit verschilt enorm per regio. In Venlo zijn bijvoorbeeld budgetten beschikbaar voor culturele initiatieven, maar in mijn gemeente Nieuw-Bergen is dat niet het geval. Het zou mooi zijn als er meer uniforme en toegankelijke mogelijkheden komen voor filmmakers in kleinere gemeenten. Dit zou niet alleen helpen bij het stimuleren van lokaal talent, maar ook bij het realiseren van meer diverse verhalen uit de regio.

Wat adviseer je aan andere media- en filmprofessionals?


Werk vanuit je hart!

Kort en krachtig

Film is voor mij een krachtig middel om verhalen te vertellen die de emoties en ervaringen van mensen vastleggen. Film geeft me de mogelijkheid om niet alleen mijn passie te volgen, maar ook om betekenisvolle impact te maken door verhalen te vertellen die anders misschien niet gehoord zouden worden.

Mijn favoriete film is Braveheart.

De komende weken ga ik verder met mijn ontwikkeltraject bij de DocuFabriek en mijn documentaire Dans van Verandering.

Als filmmaker zou ik graag meer documentaires maken en meer samenwerken met andere filmmakers en creatieve professionals.

"Door mijn worstelingen te delen, wil ik anderen in vergelijkbare situaties laten zien dat ze niet alleen zijn. Ook helpt dit creatieve proces mij persoonlijk om de gebeurtenissen en emoties uit mijn verleden en heden een plek te geven." Susan Berben-Wijers